نویسندگان:

محمد بوباکار¹ ، توکل دادرس² .

¹دانش‌پژوه دکتری تفسیر تطبیقی، مجتمع آموزش عالی قرآن و حدیث، جامعه المصطفی(ص) العالمیه، قم، ایران.

²کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی

چکیده فارسی: مقدمه : بیماری ام اس یک بیماری مزمن خودایمنی است که تبعات جسمانی و روانی فراوانی را به همراه دارد بنابراین پیروی از دستورات پزشک عامل مهمی در تعدیل شرایط ناتوان کنندهی بیماری است هدف از پژوهش حاضر تعیین اثر بخشی اثربخشی درمانترکیبی تحریک الکتریکی فراجمجمعه ای با جریان مستقیم همراه با درمان شناختی رفتاری بر بهبود علائم افسردگی اضطراب و خستگی در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلزوزیس شهر تهران بود مواد و روشها: طرح پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل و دورهی پیگیری بود جامعه ی پژوهش ، کلیه بیماران مبتلا به ام اس بودند که در سال ۱۴۰۲ به انجمن ام اس شهر تهران مراجعه کردند ابتدا به صورت در دسترس ۱۰۰ نفر از بیماران پرسشنامه های پیروی از درمان ام اس، پرسشنامه افسردگی بک ویرایش دوم را تکمیل کردند سپس ۳۰ نفر به صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند به دلیل ریزش نمونه ، در پایان دادههای مربوط به ۲۰ نفر ۱۰نفر گروه آزمایش و ۱۰ نفر گروه کنترل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که گروه درمانی شناختی رفتاری با ۹۵ درصد اطمینان بر افزایش تبعیت از درمان و کاهش استرس ادراک شده ی بیماران اثرگذار است نتیجه گیری : نتایج آزمون t در پیگیری دو ماهه نیز با ۹۵ درصد اطمینان نشان از اثربخشی این مداخله داشت بنابراین پیشنهاد می شود که به منظور بهبود آشفتگی های روان شناختی بیماران و افزایش تبعیت از درمانهای دارویی بیماران مبتلا به ام اس، درمانترکیبی تحریک الکتریکی فراجمجمعه ای با جریان مستقیم همراه با درمان شناختی رفتاری در کنار سایر درمانهای مکمل در انجمن ام اس تهران انجام گیرد

کلمات کلیدی: افسردگی ، اضطراب ، درمان شناختی رفتاری ، خستگی ، تحریک الکتریکی فراجمجمه ای ، مالتیپل اسکلزوزیس .