نویسندگان:

حنانه درشتی¹ ، عشرت کریمی افشار² ، بدرالسادات سجادی³ ، لیلا فرحبخش⁴ .

¹دکتری علوم سیاسی، گروه اطلاعات دانشکده علوم و فنون اطلاعات و آگاهی دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران.

²استادیار دانشگاه آزاد اسلامی سیرجان،سیرجان،کرمان،ایران

³دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی ، دانشگاه آزاد اسلامی سیرجان،سیرجان،کرمان ،ایران

⁴دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی ، دانشگاه آزاد اسلامی سیرجان،سیرجان،کرمان ،ایران

چکیده فارسی: امروزه هنردرمانی به عنوان یک روش درمانی تلقی می شود که بر مبنای رویکرد غیرکلامی است که شامل چندین روش درمانی می باشد با استفاده از این رویکرد از طریق مشارکت فعال یا غیرفعال برای ارتقاء سلامت و تسهیل بهبودی بهره می گیرند هنردرمانی ماندالا بارزترین نماد تامل و مکاشفه است و بیانگر وصلت آگاهی و ناآگاهی و تمامیت روانی است و تصویر خدا و خویشتن است ، زیرا این دو از یکدیگر متمایز نیستند هدف این پژوهش ، بررسی اثربخشی هنردرمانی ماندالا بر کاهش اضطراب، افسردگی و پرخاشگری نوجوانان دختر بی سرپرست و بدسرپرست شهرستان سیرجان بود روش تحقیق کیفی کمی بود ابتدا با روش کیفی از نوع اکتشافی به تدوین بسته هنردرمانی ماندالا پرداخته شد و سپس در بخش کمی از روش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه آزمایش و کنترل انجام شد نمونه آماری با روش نمونه گیری بود که شامل ۳۰ نوجوان بی سرپرست و بدسرپرست دختر در شهر سیرجان بودند انتخاب گردید و به طور مساوی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار داده شدند گروه آزمایش در ۸ جلسه ۴۵ دقیقه ای که هفته ای دوبار بود، برنامه مداخله دریافت نمودند ولی گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند ابزار پژوهش ، پرسشنامه های اضطراب اسپیلبرگر و همکاران ۱۹۸۳ ، افسردگی بک ۱۹۹۶ و پرخاشگری باس و پری ۱۹۹۲ بودند جهت تجزیه و تحلیل داده های این تحقیق از آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده گردید برای انجام عملیات آماری از نرم افزار ۲۲ SPSS استفاده شد یافته های تحقیق نشان داد که هنردرمانی ماندالا با متغیرهای اضطراب، افسردگی و پرخاشگری رابطه منفی و معناداری داشته است بدین معنا که هنردرمانی ماندالا توانسته است باعث کاهش اضطراب، افسردگی و پرخاشگری در نوجوانان دختر بی سرپرست و بدسرپرست گردد

کلمات کلیدی: پرخاشگری ، افسردگی ، اضطراب ، بی سرپرست و بدسرپرست ، هنر درمانی ، ماندالا .