نویسندگان:

سید محمدرضا موسوی فراز¹ ، مریم بختیاری² ، فاطمه قاسمی نژاد³ ، عباس عامری پور⁴ ، مهدی میرزایی⁵ .

¹استادیار گروه معارف دانشکده معارف و اندیشه دانشگاه تهران

³دانش اموخته کارشناسی تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه شهید چمران اهواز معلم ورزش و تربیت بدنی دبستان راضیه اداره آموزش و پرورش شهرستان دهلران، استان ایلام

⁴دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم تربیتی مدیریت آموزشی پردیس فارابی دانشگاه تهران، دبیر، ادارهآموزش و پرورش منطقه موسیان، استان ایلام

⁵دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم تربیتی دانشگاه تهران، آموزگار اداره آموزش وپرورش منطقه موسیان، استان ایلام

چکیده فارسی: اعتیاد یک بیماری مزمن مربوط به سیستم عصب مرکزی است که در اثر عوامل ژنتیکی، فیزیولوژیک واجتماعی رشد و بروز پیدا می کند و فرد را دچار اختلال در کنترل انجام عملی یا احساس اجبار در انجام یک عملبصورت تکرار و شدت کرده، هر چند با وجود آگاهی فرد نسبت به عواقب خطرناک آن باشد هدف پژوهش ،بررسی راهکارهای خودمراقبتی ازنوع رشد محورانه و مبتنی بر رشد مهارت های دانش آموزان نوجوان در مقابلهبا اعتیاد به دخانیات است این پژوهش از نوع کاربردی و با روش توصیفی − تحلیلی می باشد نتایج نشان داد کهمی توان با راهکارهایی در قالب خود مراقبتی رشد مدارانه نظیر رشد مهارت های شخصی همچون شناختمسئله و خطر انواع دخانیات پرطرفدار و معمول، یعنی سیگار و قلیان و اعتیاد به آن، نحوه تصمیم گیری بهاستفاده از دخانیات و میزان آن، نحوه خودکنترلی و دادن جواب نه به آن، ایجاد رفتارها و عادت های سالم،شناخت عواطف و احساسات، ایجاد قضاوت های درست و نظر دیگران در مورد فرد مصرف کننده دخانیات بویژهنوجوان، به شیوه ای مناسب و در نهایت توجه به افزایش عزت نفس توجه کرد و آنها را تقویت نمود ۲ رشدمهارت های مواجهه با خطر مصرف انواع دخانیات و اعتیاد به آن ها مانند مدیریت استرس، مقابله ناامیدی وشکست، درخواست کمک از دیگران در مواقع احساس خطر زیاد، سازگاری منطقی، انعطاف پذیری و ایجادروحیه فایق آمدن بر مشکلات و موانع در مورد گرایش به دخانیات توجه کرد و آنها را تقویت نمود ۳ رشدمهارت های اجتماعی نظیر ایجاد و رشد مهارت های ارتباط خوب و سالم با دیگران، توجه به دیدگاه های دیگران،همکاری با دیگران، مقاومت در برابر فشار همسالان، دوستان، اطرافیان و افراد غریبه، دوستیابی های مناسب وحفظ دوستان خوب و مهارت نه گفتن به گرایش و مصرف سیگار و قلیان را توجه نمود و آنها را تقویتکرد۴ رشد مهارت های شناخت خطر مصرف دخانیات همچون سیگار و قلیان و اعتیاد به آن ها نظیر شناختخطرات و مخاطرات تهدید کننده انواع دخانیات و اعتیاد به آن ها، شناخت زیان های شناخت و تاثیر رفتارهایپرخطر مصرف دخانیات از جمله استعمال سیگار و قلیان بر آینده فرد نوجوان و خانواده وی توجه نمود و آنها راتقویت کرد اقدام نمود

کلمات کلیدی: دانش آموزان ، اعتیاد ، خود مراقبتی رشد محور ، دخانیات .