نویسندگان:

¹دانشجوی دکتری ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده فارسی: این پژوهش با هدف توصیف و تحلیل مثبت‌اندیشی با دو رویکرد روان‌شناسی و اسلامی و طراحی سازه مثبت‌اندیشی بر اساس اندیشه اسلامی انجام‌شده است. روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و همبستگی است. در بررسی حدود 3500 گزاره از منابع اسلامی اعم از آیات و روایات مربوط به موضوع، یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که سازه مثبت‌اندیشی در نگاه معارف اسلامی ضمن اینکه وجوه تمایزی با مثبت‌اندیشی در ادبیات روان‌شناسی دارد، دارای دو سطح است: سطح اول، شامل پنج مؤلفه شناخت و آگاهی، تفسیر مثبت، اطمینان به حصول پیامد، امید و رفتار همسو با مثبت‌اندیشی است و سطح دوم، دارای چهل زیر مؤلفه است. این مفهوم از یک مفهوم کلی به نام ایمان نشاط گرفته است. روایی محتوای سازه مذکور توسط کارشناسان دینی و روان‌شناسی تأییدشده است و نظرات ایشان در این مورد با روایی محتوایی، 97/0 و میانگین ضریب همبستگی، 797/0 از توافق بالایی برخوردار است.

Optimism in Psychology and its Structure on the Islamic Sources

English Abstract: This research has been carried out in order to describe and analyze optimism through two approaches of psychology and Islam and to found the structure plan of optimism on the Islamic thought. The method of research is of descriptive-analytic and solidarity kind. After studying almost 3500 statements from the Islamic sources including the Qur’an and the traditions on the subject, while hinting at some difference between the structure of optimism in the Islamic point of view and that of the literature of psychology, the findings went to show that optimism is of two levels: the first level comprises knowledge and awareness, positive interpretation, certainty in the coming of outcomes, hope and behavior convergent with optimism. The second level is of the forty sub-constituents stemming from another wide-ranging concept known as “faith”. Experts of religion and psychology have approved that the content of the above structure is justifiable; their ideas about the justifiability of the content is 0/76 and the average of coefficient of solidarity is 0/797 which are of high agreement.