نویسندگان:
اسماعیل معروفی اقدم1 .1دانش‌آموختة دکتری باستان شناسی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
چکیده فارسی: در ملاک ثیبه‌بودن بانوان، و اینکه اصولاً «ثیبه» به چه زنانی اطلاق می‌شود و «باکره» به کدام دسته از دختران گفته می‌شود، محل اختلاف است. از آنجا که این دو اصطلاح در مقابل هم معنا می‌شوند بسیاری از علما در کتب فقهی و حقوقی فقط میزان باکرگی را تبیین کرده‌اند، که بالطبع معنای «ثیبوبت» نیز روشن می‌شود. بی‌شک تعیین این ملاک، در نحوه انتخاب همسر و مقدار اختیار هر یک از زوجین و میزان مهریه زن و در سلامت افراد، زندگی مشترک و بالتبع جامعه تأثیر بسیار دارد. در کتب حقوقی که به این مفهوم متعرض شده‌اند ازدواج به همراه ازاله بکارت نشانه ثیبوبت بیان شده و از فحوای کلام فقها و اشارات متشتت ایشان در ابواب مختلف، چهار نظریه در این موضوع ثبت شده است. قبول هر یک از این آرا در تطبیق بر مصادیق بحث‌برانگیز بکارت، آثار و احکام متفاوتی به همراه خواهد داشت. چه اینکه برای معنای «ثیبوبت» در سایر ابواب فقهی غیر باب ولایت أب و جد، و معنای «ثیبوبت» در باب ولایت أب و جد به عنوان وصفی که با بودنش، اذن ولی در ازدواج ساقط می‌شود، نمی‌توان قدر جامعی پیدا کرد و ناگزیریم قائل به تفصیل در مفهوم فقهی «ثیبوبت» شویم؛ بدین صورت که ازاله بکارت به سبب دخول در باب ولایت ابوین سبب ثیبوبت است و ازاله بکارت در دیگر ابواب فقهی ملاک ثیبوبت است.
A Jurisprudential and Legal Study of the Criterion of Thaybubah in Women
English Abstract: There are differences of opinion as to the criterion of thayyebah (a widow or a divorcee), and basically, as to the women who are referred to as thayyebah and the group of girls who are called bakerah (virgin). Since these two terms are used opposite each other, many scholars in jurisprudential and legal books have explained only the criterion of bakerah, which consequently clarifies the meaning of thayyebah. Undoubtedly, this criterion has a great impact on how to choose a spouse, on the scope of spouses' authority, the amount of the wife's dower, the health of individuals, marital life, and society. In the law books that have dealt with this concept, marriage along with the removal of virginity has been mentioned as a sign of thaybubah, and the words of the jurists and their various references in different chapters imply four theories in this regard. Accepting each of these opinions in applying them to the controversial examples of virginity will have different effects and rulings. However, for the meaning of thaybubah as a characteristic that, with its existence, the guardian's permission is revoked in marriage, one cannot find any common ground between the chapter on the guardianship of father and grandfather and other jurisprudential chapters. Hence, we have to admit that the jurisprudential concept of thaybubah has different meanings; in the chapter on the guardianship of the fathers, the removal of virginity due to sexual intercourse causes thaybubah, and in other jurisprudential chapters, the removal of virginity is the criterion of thaybubah.