چکیده فارسی: هدف: هدف از این پژوهش مقایسه‌ی اثربخشی آموزش تابآوری خانواده، با آموزش امید به شیوهی شناختی-معنوی، بر تابآوری خانواده در مراقبین بیماران کلیوی تحت همودیالیز بود. روش پژوهش: روش پژوهش از نوع آزمایشی با دو گروه آزمایش و گواه با طرح پیشآزمون و پسآزمون و پیگیری ۴۵ روزه بود، جامعهی آماری، کلیه مراقبین بیماران کلیوی تحت همودیالیز شهر اصفهان در سال 1399- 1400 بود که در این پژوهش 60 نفر از مراقبین به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی به سه گروه آموزش تابآوری خانواده (20 نفر)، آموزش امید به شیوهی شناختی – معنوی (اسدی و همکاران، 2022)(20 نفر) و گروه کنترل(20 نفر) تقسیم شدند،افراد شرکت‌کننده در پژوهش در سه مرحله به پرسشنامهی تاب آوری خانواده سیکسیبی (2005) پاسخ دادند. یافته‌ها: دادههای گردآوری شده در دوسطح آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرنی) تحلیل شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار spss ورژن 24 استفاده شد. تحلیل داده‌ها نشان داد که در مرحله پیگیری آموزش امید به شیوهی شناختی-معنوی و آموزش تاب آوری خانواده بر تابآوری خانواده (04/23= Fو 001/0=P)و ابعاد حل مسئله (11/21= Fو 001/0=P)، معنویت، (38/4= F و 003/0=P)و پذیرش (85/10= Fو 001/0=P) تاثیر معناداری داشته است. نتایج آزمون تعقیبی نشان داد آموزش تابآوری خانواده بر تاب آوری خانواده و ابعاد آن اثر معنادارتری داشته اند (01/0>p). نتیجه گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان از آموزش امید به شیوه شناختی-معنوی و آموزش تابآوری خانواده برای افزایش میزان تابآوری خانواده در بیماران کلیوی تحت همودیالیز استفاده کرد.
Comparison of the effectiveness of family resilience training, with cognitive-spiritual hope training, on family resilience in caregivers of kidney patients undergoing hemodialysis
English Abstract: Aim: This research examines the capacity of resilience in the caregivers of kidney patients, and the impact of the care process on it. The purpose of this study was to compare the effectiveness of family resilience training with cognitive-spiritual hope training on family resilience in caregivers of kidney patients undergoing hemodialysis. Method: The research method was an experimental type with two experimental and control groups with the present pre-test and post-test design, a quantitative one with a control group and a 45-day follow-up, and the statistical population consists of all caregivers of kidney patients undergoing hemodialysis. Isfahan city in 2020-21, in this research, 60 caregivers were selected through available sampling and were randomly divided into family rescyilincy trianing pakage (20 people) cognitive- spiritual hope trianing (20 people) and control (20 people) groupes. The people participating in the research in three stages ansewered to the family rescilince questionnaire (Sixbey, 2005). The collected data were analyzed at two levels of descriptive statistics (mean and standard deviation) and inferential statistics in this study (variance analysis with repeated measurements and Bonferroni post hoc test). It was used for data analysis (by spss software version 24). Results: The data analysis showed that the cognitive-spiritual hope training had a significant effect on family resilience (F= 23.04, P<0.001), and its dimensions, problem solving (F= 23.04 P<0.01), spirituality (F= 21.11 P<0.003), acceptance (F= 10.85 P<0.001), but the family resilience training pakage was also significantly more effective on improving family resilience and had a more significant effect (P< 0.01). Counclusion: According to the findings of the present research, it is possible to use cognitive-spiritual hope training and family resilience training to increase the level of family resilience and its dimensions in kidney patients undergoing hemodialysis.