نویسندگان:

مهدیه اسفینی فراهانی¹ ، عباس احمدی² ، سیدعلی حسینی³ .

²دانشپژوه سطح چهار حوزه علمیه قم،دانشجو ارشد فقه و حقوق جزا دانشگاه شاهد تهران

³دانشپژوه سطح سه حوزه علمیه قم؛دانشجو ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران

چکیده فارسی: قرآن کریم برای هدایت جن و انس نازل شده است که لازمه هدایت فهم آیات قرآن است زبان عرب از ویژگیهای بخصوصی برخوردار است که از جمله آن بلیغ بودن است ازجمله اسالیب تولید معنای اضافی در قرآن کریم استفاده از صنعت تضمین است که دارای دو بعد است، تضمین بلاغی و تضمین نحوی که هدف پژوهش حاضر بررسی کیفیت اصل تضمین نحوی مبتنی بر آیات قرآن است این نوع تضمین در هرسه قسم کلمه یعنی اسم، فعل و حرف جاری می شود این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی انجام یافته و جمع آوری داده ها نیز به صورت کتابخانه ای بوده است بر اساس یافته های حاصل از این تحقیق تضمین نحوی به عنوان نوعی از ایجاز در قرآن جلوه ی خاصی دارد، و تضمین در واقع به معنای این است که یک لفظ دو معنا را برساند، با این توضیح که به دلالت تطابقی، معنای وضعی خودش را به دلالت تضمنی، معنای فعل دیگری را که متضمن آن شده است، برساند تضمین از نوع مجاز است نه حقیقت؛ زیرا معنای تضمنی، موضوع له لفظ نیست، بلکه فقط همراه با قرینه به آن معنا پی برده می شود همچنین در سماعی یا قیاسی بودن اصل تضمین اختلاف وجود دارد، اما اکثر عالمان نحوی قائل به قیاسی بودن آن هستند

کلمات کلیدی: آیات قرآن ، اصل تضمین ، تضمین نحوی ، تصمین اسم ، تضمین فعل ، تضمین حرف ، قیاسی .