نویسندگان:
مهدی فیض1 ، سیدمحمدرضا معتمدی2 ، مولود گرمرودی ثابت3 ، حسین احمری4 .2دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه آزاد مشهد ایران
3استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی ، دانشگاه الهیات دانشگاه آزاد مشهد ایران دکترای فقه و مبانی حقوق
4استاد یار دانشکده الهیات ،واحد مشهد،دانشگاه آزاد اسلامی ،مشهد ایران
چکیده فارسی: قاعده حفظ نظام یا حفظ وجوب بیضه اسلام ، یکی از قواعد مهم فقهی جهت اثبات ضرورت تشکیل حکومت اسلامی است یکی از ثمرات مهم این قاعده ، ممانعت از اختلال در نظام و حکومت اسلامی است در فقه و اصول فقه ، تشکیل حکومت اسلامی از باب مقدمه واجب ، واجب است ، پس حفظ اساس اسلام بیضه اسلام هم امری ضروری است میرزای نائینی در کتاب » تنبیه الامه و تنزیه المله « بر اساس قاعده منع اختلال نظام ، واجب را یا نظامی یعنی در تقابل هجوم دشمنان بر حفظ نظام سیاسی و اجتماعی دخیل می داند و یا غیر نظامی ، که امر شخصی است ؛ و هر عملی که باعث تضعیف و تحلیل پایه های دین اسلام گردد به سبب تشتت و تفرقه بین مسلمانان حرام می باشد یکی از مولفه های مهم در این پژوهش ، ایدئولوژی میرزای نائینی که همان بایدها و نبایدهایی جهت تشکیل حکومت اسلامی در سایه سار تاثیر پذیری از قاعده فقهی حفظ نظام بوده است ؛ که در نهایت منجر به موفقیت در این امر گشته ، می باشد از جمله نتایج این پژوهش که به روش تحلیلی و توصیفی از طریق کتابخانه ای و اسنادی بوده است ؛ می توان به کاربرد قاعده حفظ نظام در حوزه های مختلف از جمله اقتصادی جهت رفع مشکلات معیشتی مردم ، سیاسی در مبارزه با تسلط بیگانگان و اجتماعی ، جهت حفظ کیان اسلام و استقلال در ابعاد مختلف دست یافت