نویسندگان:

عطیه رنگچی طهرانی¹ ، معین حسن نتاج² ، فاطمه آریان فر³ .

¹دانش‌ آموخته کارشناسی ارشد حقوق خانواده دانشگاه امام صادق(ع) پردیس خواهران، تهران، ایران

²کارشناس ارشد اقتصاد نظری، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران بابلسر

³کارشناس ارشد اقتصاد انرژی، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران بابلسر

چکیده فارسی: شناسایی عوامل تعیین کننده هزینه سلامت با توجه به رشد فزاینده آن در سالهای اخیر حائز اهمیت است به همین جهت این مطالعه با هدف بررسی اثر تولید سرانه ، امید به زندگی و انتشار دیاکسید کربن بر هزینه سلامت سرانه در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا طی سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۸ انجام گرفته است در این مطالعه از روش حداقل مربعات پویا DOLS و نرمافزار EViews ۱۲ استفاده شده است دادههای مورد نیاز این پژوهش از پایگاه دادههای توسعه جهانی بانک جهانی استفاده شده است نتایج آزمون هم انباشتگی پدرونی نشان می دهد میان متغیرهای الگو هم انباشتگی و رابطه بلندمدت وجود دارد برآورد با روش DOLS نشان می دهد متغیرهای الگو در سطح ۱ درصد معنی دار بوده است متغیر امید به زندگی اثر مثبت بر هزینه سلامت سرانه داشته است از سوی دیگر انتشار دیاکسید کربن تاثیر منفی بر هزینه سلامت سرانه نشان داده است علاوه بر این ، رابطه تولید سرانه با هزینه سلامت سرانه غیرخطی و به شکل U وارون بوده است این یافته نشان می دهد افزایش تولید سرانه پس از رسیدن به نقطه آستانه موجب کاهش هزینه سلامت سرانه خواهد شد نتایج آزمون VIF و آزمون والد نیز درست برآورد را تایید کرده است

کلمات کلیدی: امید به زندگی ، هزینه سلامت سرانه ، دی اکسید کربن ، تولید سرانه ، رابطه غیرخطی ، حداقل مربعات پویا .