نویسندگان:

محمود شارع پور¹ ، فرج تلاشان² ، محمد شفیعی³ .

²دکتری تخصصی علوم قرآن و حدیث و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی،گچساران،ایرا ن

³استادیار گروه فقه و حقو ق اسلامی، واحد گچساران،دانشگاه آزاد اسلامی،گچساران،ایرا ن

چکیده فارسی: قیام و نهضت امام حسین ع از جنبه های مختلفی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است یکی از ابعاد و جنبه های این قیام که پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی در راستای آن تدوین یافته، بررسی نظریات و اقول فقهی پیرامون ماهیت و اهداف این قیام است که مورد مداقه فقها قرار گرفته است بر اساس یافته های این پژوهش، پیرامون ماهیت نهضت و قیام امام حسین ع نظریات و اقوالی فقهی از قبیل: نظریه تشکیل حکومت، نظریه تعبد به شهادت، نظریه تشکیل حکومت و تعبد به شهادت توامان، عدم تشکیل حکومت و دعوت مردم بر علیه حکومت و نظریه حفظ جان مطرح شده است همچنین نهضت و قیام امام حسین ع در چهار مرحله مختلف انجام شده و در هر مرحله ای به مقتضای شرایطی که پیش آمده طبق موازین فقه اسلامی برنامه ریزی و تصمیم گیری جدیدی گرفته شده است بدیهی است در همه مراحل محور اصلی حرکت امام اقامه معروف و انکار منکر بوده و طبق قوانین فقهی مربوط به این دو فریضه الهی عمل کرده و در هیچ مرحله ای ایشان در تطبیق کلیات فقه اسلامی با عمل خود ناتوان نبوده است تا نیاز به دستور اختصاص و محرمانه آسمانی داشته باشد که مردم دیگر نتوانند از آن الگو بگیرند ضمنا امام در هیچ یک از مراحل قیام خود نه به زبان گفت و نه عملا نشان داد که می خواهد خود و اصحابش را به کشتن بدهد و زن و فرزندانش را به اسارت بکشاند بلکه تلاش فراوان کرد که از کشته شدن خود و یارانش جلوگیری نماید

کلمات کلیدی: ماهیت ، نهضت ، قیام امام حسین ع .