چکیده فارسی: کیفیت زندگی مادران دارای کودکان با مشکلات رفتاری، کاهش معناداری می یابد و در نتیجه بهداشت روانی و کارکردهای ضروری فرزندان آنها تحت تاثیر منفی قرار میگیرد. از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش مدیریت استرس به شیوه شناختی رفتاری بر کیفیت زندگی مادران و مشکلات رفتاری کودکانشان بوده است. در این مطالعه نیمه‌تجربی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون –پیگیری با گروه کنترل، جامعه آماری همۀ مادران دارای کودک با مشکلات رفتاری مقطع پیش‌دبستانی مدارس دولتی ناحیه دو شهر رشت در سال 1395 بود که از طریق پرسشنامه مشکلات رفتاری کودک (شهیم و یوسفی، 1378) 30 مادر با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل به‌طور تصادفی جایگزین شدند و پرسشنامه کیفیت زندگی (سازمان بهداشت جهانی،1996) را در دو زمان پیش و پس‌آزمون تکمیل کردند. گروه آزمایش، در ده جلسه تحت آموزش مدیریت استرس قرار گرفت و داده‌های حاصل با روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و از طریق نرم‌افزار SPSS تحلیل شدند. یافته‌ها نشان دادند که آموزش مدیریت استرس به شیوه شناختی رفتاری تأثیری معنادار بر کیفیت زندگی مادر (0/001>P) دارد. با وجود تفاوت معنادار در میزان مشکلات رفتاری کودکان در سه زمان (پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری) در گروه آزمایش (0/001>P)، میان دو گروه آزمایش و کنترل در میزان مشکلات رفتاری کودکان تفاوت معناداری به دست نیامد (0/05
Effects of Cognitive-Behavioral Stress Management Training on Mothers’ Quality of Life and their Children’s Behavioral Problems
English Abstract: This study set out to examine the effects of cognitive-behavioral stress management intervention on mothers’ quality of life and their children’s behavioral problems. This quasi-experimental research had a pretest-posttest control group design with a follow-up assessment. The statistical population of the study included mothers of pre-school children with behavioral problems at public schools in Rasht (District 2) in 2016. To draw the sample, Children’s Behavioral Problems Questionnaire (Shahim & Yusefi, 1999) was administered to mothers in 9 schools. In the next step, thirty mothers were chosen through convenience sampling method and randomly assigned to control (N=15) and experimental (N=15) groups. To assess mothers’ quality of life, WHO Quality of Life-BREF (WHOQOL-BREF) was given to both groups in the pretest and posttest phases. The experimental group received stress management training in 10 sessions, while the control group did not receive any intervention. The data were analyzed using repeated measures ANOVA. The results showed that stress management training had a significant positive effect on mothers’ quality of life (P>0.001). Despite the fact that there was a significant decrease between pretest and follow-up in the experimental group as to children’s behavioral problems (P>0.001), no significant difference was observed between control and experimental groups in terms of children’s behavioral problems (P<0.05). It is, therefore, suggested that this intervention be utilized more extensively to improve the psychological status and quality of life of mothers with children suffering from behavioral problems.
Keywords: quality of life , behavioral problems , : stress management .