نویسندگان:

جواد پورکریمی¹ ، کبری پورعبدالله² ، انیس اسدی³ .

²استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشگاه امام صادق ع ، تهران، ایران

³دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه امام صادق ع ، تهران، ایران

چکیده فارسی: همبستگی میان اعضای خانواده حقوق و تکالیفی را ایجاد می کند که در میان سایر خویشان این حقوق و تکالیف معنا ندارد تا زمانی که شوهر در محل اقامت و زندگی خویش حضور دارد اموال، اولاد و همسر وی تحت نظام حقوقی مشخصی قرار داده می شوند؛ لیکن هرگاه این شخص زندگی خانوادگی را ترک نماید، نظام حقوقی حاکم بر اموال، اولاد و همسر وی نیز تغییر خواهد کرد؛ از جمله اموری که با ترک روابط خانوادگی وی تغییر خواهد کرد، امور غیر مالی کودک وی از جمله حضانت و تربیت اولاد می باشد که تحت نظام حقوقی متفاوتی درخواهند آمد در منابع فقهی به غایب مفقود الاثر از نقطه نظر روابط زوجیتی پرداخته شده ولی به موضوع ترک روابط خانوادگی و تاثیر غایب بر روابط والد فرزندی از جمله حضانت و تربیت فرزندان پرداخته نشده است؛ در قانون نیز در این زمینه خلا و ابهاماتی وجود دارد پژوهش حاضر ماهیتی بنیادی کاربردی و رویکردی توصیفی تحلیلی دارد؛ که با روش کتابخانه ای اسنادی همچنین با اجتهاد و تحلیل محتوا، به بررسی احکام و همچنین آثار غیبت و ترک روابط خانوادگی پدر در موضوع حضانت و تربیت فرزندان میپردازد پژوهش حاضر نشان می دهد، حضانت و تربیت به طور مشترک چه در فرض غیبت و چه در فرض ترک پدر، بر عهده مادر می باشد و پس از او برعهده جد پدری، سپس وصی پدر و جد پدری و در نهایت حاکم می باشد پس از بازگشتن فردی که غایب بوده یا زندگی خانوادگی را ترک نموده است، اداره غیر مالی مولی علیه از جمله حضانت و تربیت به وی باز می گردد؛ با این تفاوت که اگر در ترک، عدم ائتمان یا فسق آشکار پدر ثابت گردد، دیگر اداره امور مولی علیه به وی باز نمی گردد، که بنابر اهمیت نهاد خانواده و اهتمام شارع به حفظ و تحکیم خانواده لازم است، الزام به مشاوره، برای حل و رفع موضوع ترک قرار داده شود؛ و در صورت رفع موانع رخ داده شده، این ولایت به پدر بازگردانده شود

کلمات کلیدی: تربیت ، ‌ حضانت ، تحکیم خانواده ، ترک روابط خانوادگی ، غیبت پدر ، امین غایب ، والدین دارای کودک پیش‌دبستانی .