چکیده فارسی: مرثیه اندوه و زاری بر گذشته و درگذشته و ذکر نیکیها و خوبیهای آنهاست مراثی مذهبی برای ائمه اطهار با مرثیه بر امیرالمومنین علی ع و ذکر مناقب او آغاز شده است مقتل در ادب عربی پیشتر از ادب فارسی رواج یافته و مقتل ابی مخنف را برخی نخستین مقتل در این زمینه دانستهاند در ادب فارسی، برخی قوامی رازی را نخستین مرثیه سرای امام حسین ع دانسته اند اما یافته شدن قصیدهای از کسایی او را نخستین مرثیه سرای خاندان عصمت و طهارت قرارداده است بررسی توصیفی تحلیلی اشعار این دو شاعر نشان میدهد که شعر قوامی ازلحاظ موضوعی بر محور عاطفه و پیوندهای خانوادگی و دلدادگی مذهبی میچرخد که با نخستین قصاید عربی در مورد خاندان پیامبر همسویی نشان میدهد که بیشتر بر محور بیان تشنگی، شهادت و بر خاک افتادن خاندان عصمت و طهارت و بهترین مردمان، مظلومیت خاندان نبوی و بیاحترامی به اسرا و کشته شدگان و شهدای کربلا میچرخد؛ ولی شعر کسایی، افزون بر جنبه های عاطفی بر نکته های اجتماعی و سیاسی همچون بر راس بودن کهتران و کشته شدن مهتران، حماقت یزید، بیشرمی شمر، نامردمی و بلاهت آل زیاد و مروان و نیز تاکید دارد و همچون اشعار متاخرتر عربی است که امویان را غاصب حکومت خاندان پیامبر معرفی میکنند تفاوت کسایی و قوامی میتواند ناشی از اشتغال کسایی به علوم و اشتغال قوامی به نانوایی بوده باشد اما صراحت گفتار و پندهای دشواری که قوامی در قصایدش آورده است او را شاعری درآمیخته با مردم و مکتبی نشان میدهد روزگار کسایی، ایام رونق مقتل و مقتل نویسی است ولی در عهد قوامی از رونق آن کاسته شده است