نویسندگان:

ابوذر زارع¹ ، لیلا رضی پور² ، اکبر احمدی³ ، ناصر علی افضل نژاد⁴ .

²دانشجوی دکتری رشته الهیات و معارف اسلامی گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین پیشوا

³استادیارگروه فقه ومبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین پیشوا

⁴استادیارگروه فقه ومبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین پیشوا

چکیده فارسی: بینه جایگاه ویژه ای در نزد فقها دارد و در دو معنی استعمال می شود، به معنی اعم آن که در این معنی بینه بهمعنی لغوی خویش استعمال شده است ، یعنی هر چیزی که بتواند مجهولی را اثبات کند ، بینه است و بینه به معنیاخص آن که شامل شهادت دو شاهد عادل مرد و یا شهادت یک شاهد عادل مرد به علاوه شهادت دو شاهد عادلزن می شود بینه شخصی همان شهادت است و اصطلاحا عبارت است خبر «از قطعی از حقی به نفع یکی ازطرفین و به زیان» دیگری در نظام حقوقی اسلام، همانند بسیاری از نظام های حقوقی، ادله اثبات، اهمیت زیادیدارد و در میان این ادله، دلیل شهادت و گواهی شاهدان، به طور ویژه در مباحث فقهی و حقوقی مورد توجه و بحثقرار گرفته است یکی از مباحث مورد بحث در شاهد، صفات و شرایطی است که شاهد باید دارا باشد تا شهادتوی در دادگاه پذیرفته شود بنابر نظر مشهور فقهای شیعه، شاهد باید دارای شروط بلوغ، عقل، اسلام، طهارت مولد،عدالت و انتفاء تهمت باشد تا شهادت وی در دادگاه مورد پذیرش قرار گیرد عدالت شاهد در ادی شهادت ، بهمعنی اخص آن، که فقها فرمودند ملکه نفسانی است که اجتناب از گناهان کبیره وترک اصرار بر گناهان صغیرهدارد ، مد نظر نیست ، بلکه همان که شاهد ظاهر الصلاح باشد و مردم از او به صلاح و نیکی یاد کنند ، برای ادایشهادت کافی است ایمان یکی دیگر از شرایط شاهد است منظور از ایمان شاهد ، ایمان به معنای اخص آن شیعهاثنی عشری نیست ، بلکه همین که شاهد مسلمان باشد و مسلمان بودن او برای قاضی احراز شود ، برای شهادتدادن کافیست

کلمات کلیدی: مسئولیت مدنی ، مسئولیت کیفری ، فقهی ، حقوقی ، بینه .