نویسندگان:

محمدحسن امرائی¹ ، بهبود ناصری هرسینی² .

¹استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه ولایت، ایرانشهر

²دکترای تخصصی زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی،ک رمانشاه

چکیده فارسی: ابو العلاء المعری، شاعر، فیلسوف، زبان شناس برجسته و نابینای عرب در دوره عباسی است که در میان ادیبان به خیام عرب شهرت یافته است نظرات در مورد دیانت ابی العلاء متناقض است برخی او را اندیشمندی بدبین به دین دانسته و او را از منتقدان معتقدات اسلام و دیگر ادیان به شمار آورده و نهایتا به کفر و زندقه متهم کرده اند در مقابل، برخی دیگر همانند طه حسین و شوقی ضیف این اتهامات را رد کرده و معتقدند که او اندیشمندی موحد و پارسا بوده است در همین راستا، برخی اشعار وی با اعتقادات شیعه تناص مضمونی و دینی دارد که می توان آن را تاییدی در آراء طه حسین، شوقی ضیف در این مورد تلقی کرد از جمله این اعتقادات شیعی و اسلامی، می توان به سرخ شدن آسمان در شهادت امام حسین ع، شجاعت امام علی ع ، بازتاب داستان اصحاب کساء، آفرینش چهارده معصوم قبل از آفرینش سایر مخلوقات، عاقبت نابودی دشمنان با امامان ع، عشق به اهل بیت، ظلم ستیزی آل علی ع و سطوت و صولت آنان، ستاره زمین بودن امامان و بازتاب غدیر خم، طلب شفاعت از حضرت فاطمه ع، ولایت امام علی ع و اشاره کرد تا جایی که وی در رساله الغفران، از پیامبر ص و علی ع و حضرت فاطمه ع به عنوان شفیع نام می برد در این مقاله، با اعتماد به روش توصیفی تحلیلی، ابتدا به صورت موجز و خلاصه برخی اعتقادات شیعه با استناد به آیات و روایات توضیح داده شده، سپس بینامتنیت دینی اشعار ابو العلاء با آن مضامین دینی و اسلامی به بوته نقد و تحلیل ادبی گذارده شده است

کلمات کلیدی: شیعه ، ابو العلاء المعری ، بینامتنیت دینی ، اللزومیات ، سقط الزند ، رساله الغفران ، سیری در مسائل خانواده ، هدف تربیت اعتقادی ، جنسیت‌پذیری تربیت اخلاقی ، مبانی تربیت عقلانی ، مبانی تربیت سیاسی ، حمایت‌ اجتماعی خانواده ، توسعه سیاسی ، پایگاه اقتصادی- اجتماعی ، سیاست جنایی قضائی ، مدیریت و سبک زندگی ، نظام تعلیم و تربیت عمومی .