چکیده فارسی: هدف این پژوهش بررسی تاثیر آموزش ریاضی مبتنی بر الگوی 5E بر توانایی شناختی ریاضی دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان می باشد روش تحقیق در این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه می باشد جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان نسیم شهر در سال تحصیلی 98 1399 می باشد حجم نمونه متشکل از 58 نفر دانش آموز دختر پایه ی هشتم می باشد که 30 نفر از آنها گروه گواه و 28 نفر گروه آزمایش هستند و با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند ابزار اندازه گیری در این پژوهش، آزمون سنجش توانایی در سطوح حیطه های شناختی ریاضیات تیمز است که از سوالات حیطه دانستن، به کاربستن و استدلال ریاضی آزمون تیمز ریاضی انتخاب شده اند که پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ 0/81 به دست آمد در ابتدا از هر دو گروه پیش آزمون به عمل آمد سپس متغیر آزمایشی تدریس ریاضی مبتنی بر الگوی 5E در پنج مرحله ی فعال سازی، اکتشاف، توصیف، شرح و بسط و ارزشیابی با استفاده از پنج اصل راهبردی بروکس و بروکس 1999 در 16 جلسه برای گروه آزمایشی اجرا شد و در گروه گواه نیز همان مباحث به شیوه ی معمول آموزش داده شد سپس، پس آزمون بر روی دو گروه اجرا شد و داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس چند متغیری مانکوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت نتایج، نشان داد آموزش براساس الگوی 5E توانسته بر حیطه ی به کاربستن و استدلال ریاضی دانش آموزان تاثیر گذار باشد و تنها درحیطه دانش ریاضی نتایج نشان داد دو گروه تقریباً توانایی یکسانی دارند و روش تدریس مبتنی بر الگوی 5E سبب ارتقای توانایی دانش ریاضی دانش آموزان گروه آزمایشی نگردیده است همچنین این شیوه ی آموزشی در توانایی شناختی ریاضی دانش آموزان توانسته است تفاوت معناداری در گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه ایجاد کند در مجموع می توان نتیجه گرفت که تدریس مبتنی بر الگوی 5E، که منبعث از نظریه ساخت و سازگرایی است باعث ارتقای درک مفهومی و استدلال ریاضی دانش آموزان و پیشرفت در فرایند آموزش و یادگیری می شود