چکیده فارسی: هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر هیجان و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر فاجعه‌پنداری و بهزیستی ذهنی در افراد بهبود یافته از بیماری کووید- 19 انجام شد. روش پژوهش: پژوهش از نوع پژوهش‌های نیمه تجربی سه گروهی (دو گروه آزمایش و یک گروه گواه) همراه با سه مرحله (پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری سه ماهه) بود. جامعه آماری شامل کلیه بهبودیافتگان از بیماری کووید-19 که در سه ماه اول سال 1400 از بیمارستان امام رضا (ع) در مشهد، مرخص شده‌اند بود. از این جامعه 45 نفر با روش نمونه‌گیری در دسترس مبتنی بر هدف و با استفاده از ملاک‌های ورود انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه 15 نفری (آزمایش1 و آزمایش2 و گواه) جایگزین شدند. گروه آموزش (1) ده جلسه 90 دقیقه‌ای درمان مبتنی بر هیجان و گروه آموزش (2) هشت جلسه 90 دقیقه‌ای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را دریافت کردند، در حالی که گروه گواه آموزشی دریافت نکردند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه فاجعه‌پنداری سولیوان (2009) و پرسشنامه بهزیستی ذهنی کییز و ماگیارمو (2003) بود. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس اندازه‌گیری مختلط به کمک نرم افزار spss22 انجام گردید. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد میانگین نمرات فاجعه‌پنداری و بهزیستی ذهنی در گروه‌های آزمایش نسبت به گروه گواه، در مرحله پس‌آزمون تفاوت معناداری پیدا کرد (0.001>P). این نتایج در مرحله پیگیری نیز پایدار ماند. همچنین نتایج نشان داد بین اثربخشی دو گروه درمان مبتنی بر هیجان و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد تفاوت معناداری یافت نشد. نتیجه گیری: می‌توان نتیجه گرفت که درمان مبتنی بر هیجان و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد می‌تواند به عنوان روش‌های مداخله‌ای مؤثر در کاهش فاجعه‌پنداری و ارتقاء بهزیستی ذهنی در افراد بهبود یافته از بیماری کووید- 19 مورد توجه قرار گیرد.
Comparison of the effectiveness of emotion-based therapy and acceptance-based therapy on disaster perception and mental well-being in people recovering from Covid-19 disease
English Abstract: Aim: The aim of this study was to compare the effectiveness of emotion-based therapy and therapy based on acceptance and commitment on disaster and mental well-being in people recovering from Covid-19 disease. Methods: The research was a quasi-experimental study of three groups (two experimental groups and one control group) with three stages (pre-test, post-test and quarterly follow-up). The statistical population included all those recovered from Covid-19 disease who were discharged from Imam Reza (AS) Hospital in Mashhad in the first three months of 2021. From this population, 45 people were selected by purposive sampling method based on purpose and using the inclusion criteria and were randomly assigned to three groups of 15 people (Experiment 1, Experiment 2 and Witness). Training group (1) received ten 90-minute sessions of emotion-based therapy and training group (2) received eight 90-minute sessions of acceptance-based therapy, while the training group did not receive a training certificate. The research instruments included Sullivan (2009) Disaster Questionnaire and Keys and Magyarmo (2003) Mental Well-Being Questionnaire. Data analysis method was performed using mixed measurement analysis of variance using spss22 software. Results: The results showed that the mean scores of disaster and mental well-being in the experimental groups compared to the control group in the post-test phase was significantly different (P <0.001). These results remained stable in the follow-up phase. The results also showed that no significant difference was found between the effectiveness of the two groups of emotion-based therapy and therapy based on acceptance and commitment. Conclusion: It can be concluded that emotion-based therapy and therapy based on acceptance and commitment can be considered as effective intervention methods in reducing disaster and promoting mental well-being in people recovering from Covid-19 disease.