چکیده فارسی: این مقاله به روش توصیفی تحلیلی توضیح می دهد چگونه یکی از جلوه های بزهدیدگی قضایی مردم در دادگستری ایران، آشفتگی معماری دادگاه و کلانتری است که موجب نقض حقوق اصحاب دعوا و تحقق بزه دیدگی قضایی آنان می شود هم نظریات جرم شناسی و جامعه شناسی جنایی متعدد و بسیار مهمی به برقراری پیوند مفهومی میان معماری، مهندسی و برنامه ریزی شهری و پیشگیری از جرم و سیاست گذاری جنایی شهری پرداخته اند و هم قوانین جزایی کشورمان از توجه به این نظریه های غنی و کارآمد بسیار بی بهره اند و هم معضلات انتظامی و پلیسی در کشف جرم و تعقیب و گریز مجرمان و پیشگیری وضعی از جرایم ناشی از عیوب معماری و بالاخص در محوطه ساختمان های انتظامی و قضایی، ضرورت توجه به این حیطه ی بین رشته ای را دوچندان می سازد معماری غیرحرفه ای ساختمان نهادهای کیفری موجب افزایش بزه Y59دیدگی از ناحیه متهم و نیز از ناحیه ماموران انتظامی و پرسنل قضایی می شود معماری غیرعلمی ساختمان نهادهای انتظامی و قضایی موجب افزایش توهین و تهدید و نفی حریم خصوصی مراجعان به کلانتری ها و دادگاه ها و زندانیان و نیز برخی دیگر جرایم علیه امنیت روانی و جسمی و مالی می شود مهمترین راهکارهای مهار بزه دیدگی انتظامی و قضایی ناشی از جرم زایی معماری اماکن کلانتری و دادسرا و دادگاه و زندان، اصلاح معماری زندان از حیث طبقه بندی بندهای زندان، رنگبندی و فضاسازی های باز پرورانه و تربیت کننده و کاهش دهنده ی آشفتگی های ذهنی زندانیان، و ارتقادهنده امنیت حریم خصوصی و استقلال نظر شکات و متهمان است