چکیده فارسی: بحث از رابطه دولت و جامعه مدنی مهم ترین مبحث نظریه سیاسی اجتماعی مدرن است کهنمی توان جایگاه ن را در نظام سیاسی کشورها نادیده گرفت و گریزی از ورود به این موضوع درالگوی اسلامی ایرانی پیشرفت نیز وجود ندارد طرح مسئله ازاین رو پژوهش حاضر می کوشد بهیکی از چالش های اساسی سیاسی در رابطه با تحقق الگوی پایه پیشرفت کشور بپردازد و بابررسی چیستی جامعه مدنی اسلامی ازنظر متفکران اسلامی، به این پرسش پاسخ دهد که چهموانعی برای تشکیل و رشد این جامعه مدنی وجود دارد سوال تبیین این جایگاه پیش از هرچیزی نیازمند تبیین نسبت دین و جامعه مدنی است مقاله حاضر با بهره گیری از روشتوصیفی– تحلیلی روش برای نخستین بار به بررسی دیدگاه های مختلاف در رابطه دین وجامعه مدنی در قالب تقابل و تعامل پرداخته است و با مفروض گرفتن تعامل دین و جامعهمدنی فرضیه به دنبال آسیب شناسی تحقق جامعه مدنی اسلامی در ایران است هدف اینموانع در حوزه های مختلف ساختاری، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی استخراج گردیده است یافته ها