نویسندگان:

¹کارشناس ارشد روانشناسی، گروه مشاوره و روانشناسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده فارسی: هدف: این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمان راه حل مدار کوتاه مدت و طرحواره درمانی بر سبک‌های هویت و اضطراب اجتماعی دانش‌آموزان انجام شد. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر ماهیت پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل و از نظر نوع داده کمی بود. جامعهآماری شامل دانش‌آموزان مقطع دوم متوسطه استان البرز در سال تحصیلی 1398-1399 بودند، که تعداد 60 نفر به عنوان نمونه‌آماری به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای مرحله‌ای انتخاب و در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل (20 نفر برای هر گروه) جایگزین شدند. به منظور گردآوری داده‌ها از پرسشنامه‌های استاندارد اضطراب اجتماعی (کانور و همکاران، ۲۰۰۰) و سبک هویت (برزونسکی، 1992) استفاده شد. پس از اتمام هشت جلسه راه حل مدار گروهی و هشت جلسه طرحواره درمانی گروهی در گروههای آزمایشی، مجدداً پرسشنامههای مذکور بلافاصله و پس از سه ماه به ترتیب به عنوان پس‌آزمون و پیگیری در گروهها تکمیل شد. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر از طریق نرم‌افزار SPSS-V21 انجام پذیرفت. یافتهها: نشان داد بین اثربخشی درمان راه حل مدار کوتاه مدت و طرحواره درمانی بر سبک‌های هویت نوجوانان در طول زمان تفاوت وجود داشت و این درمان‌ها در طول زمان پایدار بود؛ همچنین بین اثربخشی درمان راه حل مدار کوتاه مدت و طرحواره درمانی بر اضطراب اجتماعی نوجوانان در طول زمان تفاوت وجود دارد و درمان راه حل مدار کوتاه مدت در متغیر اضطراب اجتماعی بیشتر از طرحواره درمانی اثربخش بود. نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که درمان مذکور می‌تواند در کاهش نگرانی از تصویر بدنی و اضطراب اجتماعی دانش آموزان به عنوان مداخلات روانشناسی استفاده شود.

Comparing the Effectiveness of Solution-Focused Brief Therapy and Schema Therapy on Identity Styles and Social Anxiety in Adolescents

English Abstract: Aim: This research was conducted with the aim of comparing the effectiveness of Solution-Focused Brief Therapy and schema therapy on identity styles and social anxiety in students. Method: The current research was in terms of practical purpose, in terms of the nature of the semi-experimental research with a pre-test-post-test design with two experimental groups and a control group, and in terms of the type of data, it was quantitative. The statistical population included second grade high school students in Alborz province in the academic year 2018-2019, 60 of whom were selected as a statistical sample by staged cluster sampling and divided into two experimental groups and one control group (20 people for each group) were replaced. In order to collect data, standard questionnaires of social anxiety (Kanor et al., 2000) and identity style (Brzezunsky, 1992) were used. After completing eight sessions Solution-Focused Brief Therapy and eight group schema therapy sessions in the experimental groups, the mentioned questionnaires were completed again immediately and after three months respectively as a post-test and follow-up in the groups. The data was analyzed using variance analysis with repeated measurements through SPSS-V21 software. Results: Data analysis was done in descriptive and inferential statistics (analysis of covariance, analysis of variance with repeated measures and dependent t) through Spss-V21 software. The findings showed that there was a difference between the effectiveness of Solution-Focused Brief Therapy and schema therapy on students' identity styles over time, and these treatments were stable over time. Also, there is a difference between the effectiveness of Solution-Focused Brief Therapy and schema therapy on students' social anxiety over time, and Solution-Focused Brief Therapy was more effective than schema therapy in social anxiety variable. Conclusion: According to the results, the above-mentioned therapy can be used as a psychological intervention to reduce students' body image concerns and social anxiety.