نویسندگان:

محمدمهدی عسکری¹ ، علی عرب صالحی نصرآبادی² .

¹عضو هیئت علمی و دانشیار دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه السلام

²دانش آموخته کارشناسی ارشد معارف اسلامی و اقتصاد، دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه السلام

چکیده فارسی: خمس و زکات بخش مهمی از نظام مالیاتی اسلام هستند که بهعنوان منبع مالی برای درآمد حکومت اسلامی و همچنین فقرزداییتشریع شده اند، در کشورهای اسلامی تاسیس نهادهای اسلامیزکات سابقه ی طولانی دارد زکات در بعضی کشورها مانند عربستان،یمن، مالزی و سودان با ایجاد نهاد «بیت الزکات » و «صندوقزکات» به صورت اجباری و در بعضی دیگر مانند اردن، پاکستان،کویت، مصر به صورت اختیاری و داوطلبانه اجرایی و پس از دریافت،طبق شرع توزیع می شود پس از تشکیل حکومت اسلامی در ایران،اقدامی جهت اجرای نظام مالیاتی اسلام به خصوص در مورد دو منبعگسترده خمس و زکات صورت نگرفت این پژوهش درصدد پاسخ به این سوال است که چگونه می توان از تجربه اجرای زکات درکشورهای اسلامی برای عملیاتی کردن خمس و زکات در ایراناستفاده نمود؟اجرای نظام مالیاتی اسلام دارای الزامات و ملاحظات فقهی،قانونی و متکی به شرایط زمان و مکان است و بر این اساس می توانالگویی جهت اجرایی شدن آن ارائه نمود بررسی تجربه سیستم هایزکات کشورهای اسلامی نشان میدهد این کشورها با اقداماتی نظیرایجاد مجمع مقامات مالیاتی کشورهای اسلامی، ایجاد سازمان و نهادمشخص اداری و دریافت داوطلبانه، اجرای گام به گام و منطقه ای،استفاده از زیرساخت های نرم افزاری و سخت افزاری جدید و تصویبقوانین برای ضمانت اجرایی در این زمینه پیشگام بوده اند در ایراننیز میتوان با طراحی سازوکار اجرایی و تمرکز سازمانی در سازمانامور مالیاتی برای نهادسازی جهت دریافت وجوهات شرعی خمسو زکات اقدام نمود

کلمات کلیدی: کشورهای اسلامی ، زکات ، مالیات اسلامی ، صندوق خمس ، وجوهات شرعی ، عملکرد بانک ها .