نویسندگان:

زهرا وحدانی¹ .

¹مدرس دانشگاه پیام نور و دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده فارسی: قرآن کریم در بردارنده آیات استعمار ستیزانه بسیاری است که در آنها با آمدن لفظ و یا مشتقات استکبار و گاه بدون ذکر آن دلالت بر این مهم دارد در آیه 16 سوره اسراء هر چند لفظی از ریشه کبر و مشتقات آن نیامده اما وجود آیات دیگر قرآنی اثبات می کند این آیه با رویکرد استعمارستیزانه، فرجام مترفانی را نشان می دهد که به دلیل عناد و استعمارگری، خود را مستوجب عقاب الهی نموده اند نکته دیگر که در این مقاله به آن پرداخته می شود شبهه تناقضی است که از سوی برخی ایراد شده و این مساله آنقدر ذهن علما را به خود مشغول کرده که کمتر به واژه مترف که دلالت بر مستکبر دارد پرداخته اند به همین خاطر ضمن اشاره به تناقض مطرح شده در آیه موضوع استکبار ستیزی آن تبیین خواهد شد از مهمترین نتایج این پژوهش آن است که مترفان در این آیه شریفه همان مستکبرانند که به علت تعارض حق با منافع و هواهای نفسانی شان نه تنها به مخالفت با اوامر الهی رو می آورند بلکه مانع از هدایت سایر افراد جامعه نیز می شود به همین خاطر خطاب آیه به آنها صورت گرفته است

کلمات کلیدی: گفتمان ، تناقض ، اسراء ، استعمارستیزی ، مترف ، ازدواج .