چکیده فارسی: فقه شیعه جایگاه غیر قابل انکاری در صیانت از جامعه شیعی دارد و این مهم بدون التفات به سیاست دست نایافتنی است در عین حال شرایط نامساعد سیاسی در طول تاریخ، امکان سیاستورزیهای عیان را از علمای شیعه میستاند این نوشتار درصدد توضیح برخی از وجوه ناپیدای سیاست در عملکرد فقهای شیعه است وجوهی که اگرچه به ظاهر بیارتباط با سیاست به نظر میرسند اما زوایای سیاسی آن را با تعمق میتوان دریافت درک اینکه فقهای امامیه جامعه تشیع را از گذرگاههای تاریخی به چه شیوه ای عبور داده اند میتواند به سیاست و مدیریت دینی در جامعه امروز کمک بسیاری بکند در این نوشتار از یک سو نمونه هایی مورد توجه واقع شده که در آن فقهای شیعه رفتار خود را به گونهای سامان دادند که عمق استراتژیک آن برای دشمنان قابل درک و پیش بینی نبود و از سوی دیگر مواردی ارایه شده که در آن عالمان شیعه با درک نیات پنهانشده در برخی رفتارهای مخالفان، تلاش کردند مذهب تشیع را تا حد ممکن از صدمات مصون بدارند