چکیده فارسی: نظام وقف تنها تبیینی مذهبی نسیت و صرفا آگاهی دادن از پیامد های دنیوی و اخروی وقف، تکرار مکرری است که جهان شمولی عقود وقف را دست کم می گیرد نهاد وقف همزاد با آدمی است و ریشه در هوش معنوی انسان دارد هوش معنوی متضمن بالاترین سطوح زمینههای رشد شناختی و عاطفی است مولفههای هوش معنوی در نظام وقف، به منزله زیربنای باورهای فرد و کشف خودپنداره انسانی است پرداختن به انگیزههای معنایی در وقف از منظر هوش معنوی، الگویی کاربردی برای تعریف دوباره بنیاد وقف است که جز آدمیان باهوش در آن جایگاهی ندارند این تبیین، متکی به مولفههای هوش معنوی است در این پژوهش فراوانی گزارههای هوش معنوی با روش تحلیل محتوا و مقایسه معنایی در آیات قران با موضوعیت انفاق بررسی شده است از سویی آموزش وقف در الگوی طبقه بندی هدف آموزشی بلوم قرار داده و معلوم شد؛ پدیده وقف کردن در حوزه عاطفی شخصیت یادگیرنده، نقش میبندد و به دیدگاه فرد درباره جهان هستی و فهم فلسفه زندگی منجر میشود در مجموع نتایج نشان دهنده آن است که مخاطب آیات قرآن کریم در حیطه انفاق که روح وقف است، افرادی هستند که از بلوغ معنوی بهره برده اند و غریزه اجتماعی را جایگزین غریزه شخصی و بدوی کردهاند