چکیده فارسی: رابطۀ سرمایه اجتماعی خانوادگی و مشارکت والدین در امور مدرسه با موفقیت تحصیلی دانش آموزان دکتر حسین دهقان1 مروارید مهدی سراجیان2 چکیده سرمایه اجتماعی یکی از مباحث مهم اجتماعی است که ابزاری برای دستیابی به انواع دیگر سرمایه‌ها از جمله سرمایههای اقتصادی، انسانی و فرهنگی است. یکی از حوزه‌های مهم تاثیرپذیر از سرمایه اجتماعی، نهاد خانواده و نهاد آموزش و پرورش است. از این رو پژوهش حاضر با درک اهمیت مسئله سرمایه اجتماعی و بر اساس چارچوب نظری مبتنی بر تأثیرپذیری ابعاد گوناگون تحصیلی دانش آموزان مانند مشارکت والدین در امر آموزش و نیز موفقیت تحصیلی آنان از سرمایه اجتماعی، به تبیین نظری و طرح ادبیات پژوهش و آزمون فرضیات پیرامون سرمایه اجتماعی خانوادگی و تاثیر آن بر موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان پرداخته است. چارچوب نظری این پژوهش بر پایۀ نظریه‌های کلمن در زمینه سرمایه اجتماعی خانواده و ترکیبی از چند نظریه دیگر در این حوزه است. روابط والدین با یکدیگر، دریافت کمک از والدین در حل مشکلات شخصی، صحبت کردن و تعامل با والدین، احساس محبت کردن و صمیمیت از شاخصهای اندازه‌گیری سرمایه اجتماعی خانواده است. جامعۀ آماری این پژوهش شامل دانش آموزان دختر و پسر مقطع دبیرستان در پنج منطقۀ شهر تهران(مناطق 1،5،7،4،12) در سال تحصیلی 94- 1393 میباشد. حجم نمونه آماری این تحقیق 456 دانش آموز (151 پسر و 305 دختر) است که به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. برای گرد‌آوری داده‌ها از مصاحبۀ مبتنی بر پرسشنامه استفاده شده است. پرسشنامه از اعتبار سازه مناسب برخوردار بوده و ضرایب آلفای کرونباخ نشان دهندۀ پایایی قابل قبول ابزار است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که تغییر سرمایه اجتماعی تأثیری مستقیم بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان دارد و همچنین به سبب مشارکت والدین در امور مدرسه، سرمایه اجتماعی سهم دیگری از واریانس موفقیت تحصیلی را توضیح میدهد. کلید واژگان: سرمایه اجتماعی، سرمایه اجتماعی درون خانوادگی، مشارکت والدین، موفقیت تحصیلی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ تاریخ دریافت: 95/3/2 تاریخ پذیرش: 95/12/24 1. مدیر امور اجتماعی دانشگاه فرهنگیان (نویسنده مسئول) hosseindehghan42@gmail.com 2. کارشناسی ارشد پژوهشگری اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال morvaridmehdiserajiyan@yahoo.com
The Relationship between Family Social Capital, Parental Involvement in Schools, and Students’ Academic Achievement
English Abstract: The Relationship between Family Social Capital, Parental Involvement in Schools, and Students’ Academic Achievement H. Dehghan, Ph.D. [1] M. Mahdiserajiyan [2] Social capital is a significant social issue which is a means to attain other forms of capital including economic, human, and cultural capital. Family and education are two realms which can be affected by social capital. The present study aimed to identify the relationship between family social capital, parental involvement in schools, and students’ academic achievement. The theoretical framework of the study is based on Coleman’s theory and some other relevant theories. Parents’ relationships, getting help from parents in case of facing personal problems, interaction with parents, and intimacy are among the indicators used for assessing social capital. The statistical population of the study comprised all high school students in five districts of Tehran (Districts 1, 4, 5, 7 & 12) in school year 2014-2015. For the purpose of sampling, simple random sampling method was utilized and 456 students (151 boys and 305 girls) were selected. The required data were collected through structured interview which was based on a questionnaire. The questionnaire had desirable construct validity. Cronbach's alpha coefficient obtained for the reliability of the questionnaire showed its acceptable reliability. Results revealed that change in social capital had a direct effect on students’ achievement. Furthermore, social capital explains another part of variation in students’ achievement due to parental involvement in schools Keywords: social capital, family social capital, parental involvement, academic achievement Received: 23/5/2016 Accepted: 14/3/2017 [1]. Social Affairs Supervisor, Central Farhangian University (National Teacher Education University) (Corresponding author), hosseindehghan42@gmail.com [2]. M.A. in Sociological Research, Islamic Azad University, Tehran North Branch, morvaridmehdiserajiyan@yahoo.com
Keywords: parental involvement , social capital , academic achievement , family social capital .