نویسندگان:

¹دانشجوی دکتری مشاوره خانواده، گروه مشاوره و علوم تربیتی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

چکیده فارسی: علامه طباطبایی در اندیشة اجتماعی خود - مانند هر اندیشور اجتماعی دیگری - ناگزیر از اتخاذ مجموعه‌ای از مبانی روش‌شناختی و به‌کارگیری روش‌های تحقیق مناسب بوده است. علامه اندیشوری ذوعلوم و ذوفنون است و مباحث وی در حوزه‌های اجتماعی، نوعی چندروشی تجزیه‌ای را به نمایش می‌گذارد که به موجب آن از روش‌های گوناگون به فراخور مورد استفاده می‌شود؛ بدین معنا که علامه به عنوان مفسر قرآن از روش‌های تفسیر متن، در جایگاه فیلسوف از روش عقلی، به عنوان متکلم از روش‌های کلامی، در مقام فقیه از روش فقهی، به عنوان مورخ از روش تاریخی و ... بهره می‌گیرد؛ اما اینکه این روش‌های متنوع در یک چارچوب منسجم و یکپارچه ملاحظه شوند، دغدغه و مسئلة ایشان نبوده است. براین‌اساس پرسش اصلی این نوشتار آن است که چگونه می‌توان از درون این روش‌شناسی، به یک الگوی چندروشی یکپارچه با قابلیت کاربرد در علوم اجتماعی ازجمله در حوزة جامعه‌شناسی خانواده و جنسیت دست یافت؟ به منظور دستیابی به این هدف، کوشش شده مبانی پارادایمی علامه طباطبایی که در تدوین یک نظام روش‌شناختی یکپارچه برای علوم اجتماعی اثرگذارند، مشخص شوند و سپس با توجه به استلزامات تبدیل روش‌شناسی ایشان به یک روش‌شناسی جامع و کارآمد در زمینة علوم اجتماعی به‌ویژه از حیث استفاده از ظرفیت روش‌های گوناگون به‌ویژه روش تجربی، الگوی موردنظر ترسیم شود.

Methodological Strategy of Allameh Tabatabaee and Measuring its Capacity toward the Development of Islamic Sociology with the Emphasis on the Domain of Family and Gender

English Abstract: In relation to the social thought, Allameh Tabatabaee like any social thinker has relied on a collection of methodological foundations as well as the application of appropriate research methods. Since Allameh has been considered as a thinker with different sciences, he profits various methods in regard with the social domains. So that, he takes advantage of methods of interpreting the texts as the interpreter of Holy Quran, and takes advantage of rational method as a philosopher, and profits the theological methods as a theologian, and profits the jurisprudential method as a jurisprudent, and takes advantage of historical method as a historian. However, his concern has not been whether these various methods can be observed in a coherent framework. In this regard, the main question of this writing is the way of achieving a coherent multi-method pattern with the capacity of application in social sciences including the domain of sociology of family and gender through this methodology. Accordingly, it has been endeavored to clarify Allameh Tabatabaee’s paradigm bases effective on the development of a methodological system in favor of social sciences and after that, the favorable pattern can be illustrated considering the necessities of changing his methodology into a comprehensive and efficient one related to the social sciences particularly in terms of utilizing different methods mainly the experimental method.