نویسندگان:

عبدالرفیع رحیمی¹ ، مرتضی شاعری² .

¹استادیار گروه تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی ره

²کارشناس ارشد تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی ره قزوین

چکیده فارسی: سامانیان آخرین سلسله ایرانی بودند که بر بخش هایی از ایران حکم راندند و به عنوان یک نظام منسجم درحوزه هایفرهنگی شور و شوق خاصی درمیان ایرانیان به وجود آورند و مضافا توانستند روابط و تعامل با داعیان اسماعیلیه را تحملنمایند که این روابط با فراز و فرود در بسیاری از زمینه های مذهبی، فرهنگی و اجتماعی مورد پذیرش دو طرف در برههای خاص بوده است در این میان خاستگاه و باورهای حاکمان سامانی و همچنین وجود قومیت ها و مذاهب متنوع درماوراءالنهر و جایگاه خاص خراسان به عنوان مهد تمدن، فرهنگ و خیزش مردم ایران و دیدگاه های کلامی فلسفی داعیاناسماعیلی در شرق جهان اسلام در ایجاد این چنین تساهل و تسامح کاملا مشهود است این مقاله به روش کتابخانه ای وبهشیوه توصیفی تحلیلی چرایی وچگونگی حضور ونفوذ داعیان اسمعیلی در خراسان وماورای النهر را به بحث نشسته است در این میان ریشه یابی علل و عوامل نفوذ و گسترش اسماعیلیه به ویژه در میان رجال سامانی و نقش و تدابیر رجالسیاسی و فرهنگی دو طرف در نتایج این مناسبات پرفراز و نشیب از دیگر موارد پردازش این مقاله است

کلمات کلیدی: خراسان ، سامانیان ، اسماعیلیان ، ماوراءالنهر ،داعیان .