چکیده فارسی: فرمایشات امیرمومنان علی علیه السلام در نهج البلاغه شریف نشان می دهد، تحصیل سعادت سیر در مسیر و رسیدن به مقصد نیازمند دو عامل بی بدیل است: یکی عقل رعایه و دیگر ملازمت با امام ع گرچه سمع ، نقل و وعایه حدیث ارزشمند است لکن همه مقدمه هستند برای رعایه رعایه و عمل نیز نیازمند عقلی است که به کمال رسیده باشد و آن زمانی تحقق می یابد که از امام ع بهره گیرد اگر جایگاه سمع: شنیدن ، اذن است و جایگاه وعایه: فهم عمیق ، قلب می باشد؛ موضع رعایه: عمل ، اتصال با امام ع و پیشوایش است تحلیل فرمایشات امیرمومنان ع در مواضع گوناگون نهج البلاغه نشان می دهد که عقل، در بسیاری از حوزه ها مانند: معرفت به ذات و شناخت دقیق صفات الهی، فهم نظام آفرینش پروردگار، فلسفه احکام الهی و نیز دلایل عدم استجابت دعا قاصر و ناتوان است این قصور و درماندگی عقل نیز تنها با یاری و نصرت امام ع جبران می گردد و بس به میزانی که عقل، با امام ع و به تعبیر امیرمومنان ع در برخی مواضع، عالم ربانی، اتصال یابد، از نقصان نجات یافته و به سعادت راه می نماید رهنمودهای امام علی ع بیانگر آن است که عقل، علاوه بر نقصان ذاتیش، دچار آفت و بیماری نیز می گردد سر توصیه امام ع در مواضع گوناگون به دلالت و ارجاع طالبان هدایت به اهل بیت عصمت و طهارت ع آن است که آن ذوات مقدسه از آن رو که متصل به نور هدایت و مصون از خطا و لغزش هستند، عقل سالک را ناصر و یاورند تا کاستی هایش را جبران مافات نماید در این میان عواملی چون، تواضع، ذکر و یاد خدا، پرهیز از ورود به عرصه های پست دنیوی، و نیز ترک دنیا به معنای صحیح آن نقشی برجسته در صحت نعمت ارزشمند عقل داشته و از آن سو، تکبر، غفلت، داخل شدن به حوزه های گوناگون پست دنیوی و دنیادوستی، موجب آفت و نقصان عقل خواهد شد؛ لذا در متن گرانبهای نهج، این امور، چنین جلوه گری می کند