چکیده فارسی: حقوق شهروندی، موهبتی است رحمانی و منصوص و خواستگاهی انسانی دارد که خدای سبحان مراتب و میزان بهره مندی آن را در قرآن متذکر گردیده است لذا این حقوق امری ایجابی و نه سلبی است که غیر خدا بخواهد به زعم خویش آن را تفسیر و قرایت نماید و یا مرز و تحدیدی برای آن قایل شود انگاره ی آزادی، یکی از انگاره های حقوق شهروندی بلکه مهم ترین آن هاست که انسان بدان آراسته و ذی قیمت می گردد؛ هرچند امروزه برخی مکاتب، آزادی را مطلق، عده ای امری نسبی و برخی نیز انسان را فاقد هرگونه آزادی دانسته اند؛ اما ادیان الهی و خصوصا اسلام مسیر و حدودات آن را در غایت حکمت و زیبایی تمام ترسیم نموده است، تا با تمسک به آن انسان را از طواغیت درون و برون برهاند و بر سرنوشت خویش حاکم گرداند مراد ما در این نوشتار، واکاوی این موضوع در نهج البلاغه می باشد نگارنده ی این مقاله می کوشد با روش تحلیلی و کتابخانه ای و با طرح این مساله که آیا انسان، ابتدا به داشتن حقوق به طور اعم و آزادی به طور اخص محق بوده و این حق موجب تکلیف اعمال او شده است یا خیر آن گاه با نگاه اجمالی به برخی دیدگاه های نوگرایان و صاحب نظران غربی و مشرب های فکری اسلام در این باره، به بیان مفهوم و ابعاد آزادی در اندیشه ی امام علی ع با بهره گیری از کلام بلیغ و فصیح آن حضرت در نهج البلاغه که به یقین، تبیین کننده ی مصالح فردی و اجتماعی انسان هاست بپردازد