نویسندگان:

مهناز پرنیان خوی¹ ، علیرضا جزپیری² .

¹دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، موسسه ی آموزش عالی روزبه، زنجان، ایران

²گروه معماری، واحد هیدج، دانشگاه آزاد اسلامی هیدج، ایران

چکیده فارسی: مکتب اصفهانی آخرین شیوه معماری ایران است در این دوره بستری برای رشد جریان های فکری مبتنی بر تفکر شیعی فراهم آمد در این دوره، سه جریان فکری شاخص قابل درک است که شرایط بی سابقه فلسفی دوران را شکل می دادند این شرایط به بروز نوآوری هایی در معماری منجر شد که بخصوص در نظام کالبدی مساجد بروز یافت و همچنین نظام سلسله مراتب حرکتی جدیدی ابداع گردیده است که به افزایش مراتب فضایی و ایجاد آمادگی در مخاطب در سیر از ظاهر به باطن کمک نموده است در این مقاله نحوه حرکت آدمی در مساجد شیعه و سنی صفویه را بر اساس 5 اصل مهم شیعی امامت، عدالت، اجتهاد، عالم مثال، سلسله مراتب مقایسه شده اند و تفاوت ها وشباهت های سلسله مراتب حرکتی مشخص شده است در نتیجه بایسته های مذهبی شیعه در دوره صفوی تا حدودی در مساجد اهل سنت از تبدیل مساجد شبستانی به مساجد ایواندار و حیاط مرکزی دار متاثر شده است

کلمات کلیدی: دوره صفوی ، سلسله‎ مراتب ، مراتب ورود تا محراب مسجد شیعه مسجد اهل سنت ، ازدواج .