نویسندگان:

¹عضو هیئت علمی و استادیار گروه معارف اسلامی و فلسفه اسلامی دانشگاه لرستان am14noor@yahoo.com

چکیده فارسی: هدف تحقیق حاضر، صورت‌بندی نظری فرهنگ علمی در منابع اسلامی است، از این جهت که ابعاد کمینه آن ترسیم و معرفی شود. ملاحظه اساسی در این تحقیق، توجه به جنبه‌های جنسیتی موضوع است که برآمده از تغییرات نوین و به‌ طور خاص، حضور فزاینده بانوان در نهادهای علمی کشور می‌باشد و به ‌نحو مستقیم و غیر مستقیم، ملاحظاتی را اقتضاء دارد. این ملاحظات اگر رعایت نشده و با رویکردهای دینی و اسلامی، کاویده و پاسخ‌دهی نشود، می‌تواند زمینه‌ساز پذیرش پاسخ‌های غیر دینی و غیر اسلامی باشد. در این خصوص، با بهره‌گیری از روش کتابخانه‌ای، منابع دینی که ناظر بر حوزه علم هستند، با روش خوانش نظری، واکاوی و تحلیل شده و دلالت‌های آنها در سه بُعد بینشی، دانشی و رفتاری، استخراج، تبیین و دسته‌بندی گردید. سپس مبتنی بر همین یافته‌ها و استنباطات مترتب بر آنها، از منظر جنسیتی نیز فرهنگ یادشده مورد مداقه قرار گرفته و تلاش شده تاثیرات جنسیت بر فرهنگ علمی تبیین شود. مبتنی بر یافته‌های تحقیق حاضر، فرهنگ علمی در نظام اسلامی در بُعد دانشی و رفتاری نسبت به جنسیت، حساسیت داشته و لازم است ملاحظاتی از این جهت در فرهنگ علمی با رویکرد اسلامی، معمول گردد و بر اساس آن، در طراحی نهاد علم و سامانه‌های مرتبط با آن، مد نظر قرار گیرد.