نویسندگان:
مسعود فضیلت پور1 ، سعیده آذرآیین2 ، سمیه اقتدارنژاد3 .1استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه باهنر، کرمان، ایران
2دانشجوی دکتری روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا س ، تهران،ایران
3کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، کارشناس پیشگیری، اداره بهزیستی شهرستان جیرفت
چکیده فارسی: کودک آزاری یک معضل اجتماعی و بهداشتی است که تاثیرات ناخوشایندی بر رشد روانی، اجتماعی و سلامتی کودکان دارد این مسیله در تمام جوامع رخ می دهد و تحت تاثیر عوامل فردی، خانوادگی، اجتماعی و فرهنگی قرار دارد مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت جمعیت شناختی و خانوادگی کودکان آزاردیده مراجعه کننده به اورژانس اجتماعی شهر جیرفت انجام شد این پژوهش یک مطالعه مقطعی است که با روش اسنادی انجام شده است نمونه مورد مطالعه 45 مورد کودک آزاری بود که در سال 1395 به اورژانس اجتماعی شهر جیرفت گزارش شده بودند بعد از هماهنگی با بهزیستی و اورژانس اجتماعی جیرفت، پرونده های فعال سال 95 با استفاده از یک چک لیست محقق ساخته مورد بررسی قرار گرفتند اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS 23 تحلیل شدند نتایج بدست آمده نشان داد که از تعداد کل موارد ارجاع شده به اورژانس اجتماعی شهر جیرفت در سال 95 که منجر به تشکیل پرونده شده بود، موارد کودک آزاری در دختران 6/55 درصد بیشتر از پسران 4/44درصد بود اما نتایج آزمون خی دو نشان داد که این تفاوت از نظر آماری معنی دار نبود 45/0=p از نظر نوع کودک آزاری به ترتیب ابتدا کودک آزاری جسمی 9/48درصد ، سپس مسامحه و غفلت 1/31درصد ، آزارهای عاطفی روانی 6/15درصد و در نهایت آزارهای جسمی و جنسی توام 4/4 بیشترین شیوع را داشتند بررسی ویژگی های جمعیت شناختی فرد آزارگر نشان داد بیش از نیمی از موارد کودک آزاری توسط پدرها 3/53درصد انجام شده است آزاردهندگان در 4/64 درصد موارد مرد بودند بیشترین دامنه سنی آنها بین 44 35 سال قرار داشت تمامی آزاردهندگان تحصیلات دیپلم و پایین تر داشتند و از نظر شغل بیشتر بیکار یا خانه دار بودند و بیشتر از آزارهای جسمی استفاده می کردند همچنین، بیشترین علت ذکر شده برای کودک آزاری از نظر کارشناس اورژانس اجتماعی ابتلا فرد آزاردهنده به اعتیاد 1/51درصد بوده است در بیشتر موارد کودکان در واکنش به آزاردیدن یا اقدامی انجام نداده بودند 6/35درصد یا از آشنایان خود درخواست کمک کرده بودند 20درصد بیشترین اقدامات انجام شده توسط اورژانس اجتماعی برای کودکان انجام مصاحبه و مشاوره با خانواده و خود کودک 7/46درصد و ارجاع کودک به مراکز شبه خانواده 1/31درصد بود به طوری کلی از نتایج این پژوهش می توان نتیجه گرفت هرچند که کودک آزاری تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد اما نوع این عوامل و میزان تاثیر آنها در مناطق مختلف متفاوت است بنابراین، در برنامه ریزی و پیشگیری از وقوع این پدیده باید به ویژگی های افراد در هر منطقه از کشور توجه داشت و از طریق آموزش ها و اقدامات لازم در جهت کاهش این معضل گام برداشت