نویسندگان:

حسن امیری¹ .

¹استادیار، گروه روانشناسی و مشاوره، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.

چکیده فارسی: امروزه یکی از مسائل مهم در جوامع اسلامی، حضور زنان در عرصه‌های سیاسی- اجتماعی در زمان پیامبر خدا می‌باشد که آشنایی با آن، برای زنان متعهّد مسلمان در راستای مشارکت در تحققّ حکومت جهانی اسلام حائز اهمیّت است. این پژوهش، ضمن بررسی آیات قرآن و شواهد تاریخی و با توجّه به تفاسیر مفسّران معاصر فریقین (سیّد قطب در تفسیر فی ظلال القرآن از مفسّران اهل تسنّن و علامه سیدمحمدحسین طباطبایی در المیزان فی تفسیر القرآن از مفسّران شیعه) درصدد پاسخ به چگونگی نقش سیاسی زنان در صدر اسلام است. این نوشتار همچنین با روش توصیفی و تطبیقی، ضمن تبیین دیدگاه‌های این دو مفسر مسلمان، مشارکت زنان را در سه عرصه بیعت، هجرت و جهاد، به‌عنوان حوادث مهم و سرنوشت‌ساز آن زمان، بیان می‌کند. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌د‌هد هر دو مفسّر، بر این اعتقادند که در نظام اسلام، نقش و جایگاه زنان در عرصه‌های سیاسی- اجتماعی، کمتر از مردان نبوده و زنان، همپای مردان، در این عرصه‌ها برای پیشرفت اسلام حضوری فعّال داشته‌‌اند.

کلمات کلیدی: بیعت ، المیزان ، هجرت ، حضور سیاسی زنان ، جهاد ، فی ظلال القرآن .