نویسندگان:

چکیده فارسی: زنان سرپرست خانوار یکی از مهم‌­ترین اقشار آسیب‌­پذیر جامعه هستند و لزوم توانمند نمودن آنان ضروری به نظر می­رسد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی نیازهای آموزشی زنان ایرانی سرپرست خانوار انجام گرفته است. پژوهش حاضر از نظر روش، کیفی از نوع پدیدارشناختی بود که از طریق مصاحبه نیمه­‌ساختارمند انجام شده است. جامعه ­آماری شامل همه متخصصان و کارشناسان مطلع در زمینه زنان سرپرست خانوار کمیته امداد، بهزیستی و شهرداری استان تهران در سال 1400 بود. به همین منظور 12 نفر از متخصصان و کارشناسان مطلع و مسئول در زمینه نیازها و آموزش زنان سرپرست خانوار کمیته امداد، بهزیستی و شهرداری با روش نمونه‌­گیری هدفمند انتخاب شدند و مصاحبه­‌ها تا حد اشباع نظری انجام گرفت. داده‌­های حاصل از مصاحبه با رویکرد تحلیل محتوا و روش کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شدند. بر اساس یافته­‌های به دست آمده پنج مضمون اصلی "دانش و مهارت یائسگی"، "مهارتهای اشتغال و خودکفایی"، "توسعه توانمندیهای فردی"، "توسعه مهارت  اجتماعی" و "مهارتهای تربیت اسلامی فرزندان" استنتاج شد. با به‌­کارگیری روش تحلیل محتوا 34 طبقه از پنج مضمون اصلی استخراج شده و مدل آموزش زنان سرپرست خانوار طراحی شد. با توجه به نتایج این پژوهش، زنان سرپرست خانوار دارای نیازهای گوناگونی­‌اند که بر سایر جنبه‌­های زندگی آنان تأثیر می­‌گذارد. لذا، شناخت ابعاد گوناگون این نیازها برای نهادهایی چون کمیته امداد، این امکان را فراهم می­‌کند که درکی صحیح‌­تر از نیازهای آنان داشته باشند و دوره­‌های آموزشی را بر اساس نیازهای آموزشی زنان سرپرست خانوار طراحی کنند.

Designing a Model for the Educational Needs of Iranian Females Heads of Family: A Phenomenological Study

English Abstract: The current research aimed to design a model for the educational needs of Iranian female heads of the family. This qualitative research had a phenomenological approach and was undertaken through carrying out semi-structured interviews. The statistical population of the study was comprised of all experts in the field of female heads of the family from the Imam Khomeini Relief Foundation, the State Welfare Organization of Iran, and the Municipality of Tehran in 2021. For the purpose of sampling, 12 experts were chosen through purposive sampling and the interviews were undertaken until data saturation was achieved. The obtained data were content-analyzed and coded using open, axial, and selective coding. Finally, 5 main components were extracted: “knowledge of menopause”, “knowledge and skills of employment and self-sufficiency”, “development of individual abilities”, “and development of social skills”, and “knowledge and skills of raising children”. Based on the main goal of this research, 34 categories were obtained which were placed in 5 themes, and finally a model was designed for the education of women heads of the family. This model can be used by such organizations as the Imam Khomeini Relief Foundation to design educational programs for women heads of the family.

Keywords: phenomenological study , educational needs , female heads of the family .