چکیده فارسی: زمینه و هدف: مشکلات فرزندان اوتیسم، ویژگی‌های این اختلال و تشخیص دیررس و دشوار در برخی موارد، عدم وجود درمان‌های قطعی و مؤثر، استرس روانی شدیدی را به والدین کودکان تحمیل می‌کند. این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی مداخله والدگری ذهنآگاهانه بر رابطه والد-کودک و فشار مراقبتی در مادران دارای کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم با توجه به نقش تعدیل‌گری حمایت اجتماعی ادراک‌شده انجام شد. روش پژوهش: پژوهش حاضر از هدف کاربردی و از لحاظ نوع شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش، کلیه مادران دارای فرزند مبتلا به اوتیسم مراجعه‌کننده به مرکز تهران اوتیسم و مرکز اوتیسم دوم آوریل و کلیه افرادی که از طریق فراخوان‌های اعمال‌شده در سال 1401-1400، اعلام همکاری کردند، می‌شد. از این بین 68 آزمودنی با توجه به ملاک‌های ورود و خروج انتخاب شدند. سپس به تصادف به دو گروه (34 نفر گروه آزمایش و 34 نفر گروه کنترل) تقسیم شدند و پرسش‌نامه رابطه والد-کودک پیانتا، 2011 و فشار مراقبتی زاریت 1988 را تکمیل کردند. برنامه مداخله‌ای بر 8 جلسه 90 دقیقه‌ای آموزش والدگری ذهن آگاهانه براساس الگوی بوگلز و رستیفو (2014) استوار بود که توسط پژوهشگر برای مادران کودکان اوتیسم اجرا شد. نتایج گروه آزمایش و کنترل به‌روش تحلیل کوواریانس تک‌متغیری دوطرفه با کمک نرم‌افزار SPSS 24 مورد پردازش قرارگرفت. یافته‌ها: نتایج تحلیل واریانس یک‌راهه نشان داد که با توجه به اینکه سطح معناداری عضویت گروهی در این روش کمتر از 05/0 است می‌توان نتیجه گرفت بین رابطه والد-کودک و همچنین فشار مراقبتی دو گروه آزمایش و کنترل اختلاف معناداری وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد با حذف تأثیر نمرات پیش‌آزمون، تفاوت بین میانگین‌های نمرات پس‌آزمون آموزش مداخله والدگری ذهنآگاهانه تنها در افراد با حمایت اجتماعی پایین معنادار است. نتیجه دیگر پژوهش نشان داد که با حذف تأثیر نمرات پیش‌آزمون، تفاوت بین میانگین‌های نمرات پس‌آزمون آموزش مداخله والدگری ذهنآگاهانه تنها در افراد با حمایت اجتماعی پایین معنادار است (05/0< P)؛ در مادران با حمایت اجتماعی بالا این تفاوت معنی‌دار نیست (05/0< P). نتیجه‌گیری: با توجه به تأثیر آموزش والدگری ذهنآگاهانه بر رابطه والد-کودک و فشار مراقبتی در مادرانی که حمایت اجتماعی ادراک‌شده پایین داشتند، لذا پیشنهاد می‌شود به‌منظور تقویت رابطه والد-کودک و کاهش فشار مراقبتی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، والدگری ذهنآگاهانه آموزش داده شود
The effectiveness of mindful parenting intervention on the parent-child relationship and caregiver burden in mothers with children with autism spectrum disorder according to the moderating role of perceived social support
English Abstract: Background and Aim: The problems of autistic children, the characteristics of this disorder and the late and difficult diagnosis in some cases, the lack of definitive and effective treatments, impose severe psychological stress on the parents of the children. This research was conducted with the aim of determining the effectiveness of mindful parenting intervention on parent-child relationship and caregiving pressure in mothers with children with autism spectrum disorder, considering the moderating role of perceived social support. Methods: The current research was of practical purpose and in terms of type of quasi-experiment with a pre-test and post-test design with a control group. The statistical population of this research was all mothers with autistic children who referred to Tehran Autism Center and 2nd April Autism Center and all the people who announced their cooperation through calls made in 1400-1401. Among these, 68 subjects were selected according to the entry and exit criteria. Then they were randomly divided into two groups (34 people in the experimental group and 34 people in the control group) and completed the parent-child relationship questionnaire of Pianta, 2011 and the care pressure of Zarit, 1988. The intervention program was based on 8 90-minute sessions of mindful parenting training based on the model of Bogles and Restifo (2014), which was implemented by the researcher for mothers of autistic children. The results of the experimental and control groups were processed by two-way univariate covariance analysis with the help of SPSS 24 software. Results: The results of one-way analysis of variance showed that considering that the significance level of group membership in this method is less than 0.05, it can be concluded that there is a significant difference between the parent-child relationship and the care pressure of the two experimental and control groups. Also, the results showed that by removing the effect of the pre-test scores, the difference between the mean scores of the post-test of mindfulness parenting intervention training is significant only in people with low social support. Another result of the research showed that by removing the effect of the pre-test scores, the difference between the mean scores of the post-test of mindfulness parenting intervention training is significant only in people with low social support (P<0.05); In mothers with high social support, this difference is not significant (P<0.05). Conclusion: Considering the effect of mindful parenting training on the parent-child relationship and caregiving pressure in mothers who had low perceived social support, it is therefore suggested that mindful parenting be used to strengthen the parent-child relationship and reduce the caregiving pressure of mothers with a child with autism spectrum disorder
Keywords: parent-child relationship , perceived social support , Mindfulness parenting training , Caregiver Burden .