نویسندگان:
فاطمه جعفرپور1 ، رضا سلطانی شال2 ، ایرج شاکری نیا3 .1کارشناس ارشد روانشناسی و آموزش کودکان با نیازهای ویژه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
2استادیار روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
3دانشیار روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
چکیده فارسی: محیط خانواده نقش مهمی در تأمین کیفیت زندگی اعضای خود دارد و چنانچه این محیط دچار تعارضات شود، جایگاه خود به عنوان یک پایگاه امن روانشناختی را از دست می‌دهد. تعارضات زناشویی به عنوان یکی از شایع‌ترین مشکلات در حوزه خانواده به‌ویژه در میان خانواده‌های دارای فرزندان با نیازهای ویژه شناسایی شده است. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه‌ای سرمایه روانشناختی در رابطه میان تمایزیافتگی خود و آسیب دوران کودکی با تعارضات زناشویی والدین کودکان با نیازهای ویژه بود. این پژوهش، یک مطالعه توصیفی-مقطعی از نوع مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را مادران کودکان با نیازهای ویژه شهر رشت در سال 1402 تشکیل دادند. از این بین 220 نفر از مادران کودکان با نیازهای ویژه شهر رشت به عنوان نمونه به صورت دردسترس انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های تمایزیافتگی خود اسکورن و فرایندلندر (DSI)، پرسش‌نامه سرمایه روانشناختی لوتانز و آویلو (PCQ)، پرسش‌نامة تجارب آسیب‌زای دوران کودکی برنستاین و همکاران (CTQ)، پرسش‌نامه تعارض زناشویی ثنایی و براتی (MCQ) استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان داد مدل پیشنهادی از برازش مطلوب برخوردار است. همچنین یافتههای پژوهش نشان داد که سرمایه روانشناختی در ارتباط بین تمایزیافتگی خود و آسیب دوران کودکی با تعارضات زناشویی والدین کودکان با نیازهای ویژه نقش میانجی دارد (05/0>P). بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که سرمایه روانشناختی قابلیت آن را دارد که اثرات ارتباط بین تمایزیافتگی خود، تجارب آسیب‌زای دوران کودکی با تعارضات زناشویی را تعدیل نماید.
The Mediating Role of Psychological Capital in the Relationship between Childhood Trauma and Self Differentiation with Marital conflict of mothers of children with special needs
English Abstract: Family atmosphere plays an important role in the quality of life of family members. If it suffers from conflicts, it can lose its status as a secure psychological foundation. Marital conflicts have been identified as one of the most common problems in families, especially in families with children with special needs. Thus, the current research study tried to investigate the mediating role of psychological capital in the relationship of childhood trauma and self-differentiation with marital conflict of mothers of children with special needs. This research study was a cross-sectional descriptive study using structural equation modeling. The statistical population of the study included mothers of children with special needs in Rasht in 2023. Among them, 220 mothers of children with special needs in Rasht were selected as samples. To collect data, Childhood Trauma (Bernstein et al., 2003), Self-Differentiation (Skowron & Friedlander, 1998), Marital Conflict (Sanaei Zaker & Barati, 2005), and Psychological Capital (Luthans et al., 2007) questionnaires were used. The research findings showed that Psychological Capital played a mediating role in the relationship of childhood trauma and self-differentiation with marital conflict of mothers of children with special needs (P < 0.05). Therefore, it can be concluded that psychological capital can moderate the relationship of self-differentiation and traumatic childhood experiences with marital conflicts.