چکیده فارسی: مشکلات تحصیلی در جوامع کنونی به ویژه ایران، بسیار شایع است و زمانی که به بررسی علل این مشکلات پرداخته می‌شود، سازه مسئولیت‌پذیری تحصیلی بیش از سایر سازه‌ها نمایان می‌شود. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی تنظیم شناختی هیجان در رابطه با مسئولیت‌پذیری تحصیلی و مهار روان‌شناختی والدین بود. پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه دوم شهر اهواز در سال 1402-1403 بود که از بین آن‌ها تعداد 384 نفر از طریق روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسش‌نامه مسئولیت‌پذیری تحصیلی گلن و نلسون(ARQ) ، مقیاس کنترل روان‌شناختی سوننس و همکاران (DAPCS)و پرسش‌نامه تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و کرایج (CERQ) بود. ارزیابی الگوی پیشنهادی از طریق الگویابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و AMOS ویراست 22 انجام گرفت. شاخص‌های نیکویی برازش مدل مذکور را تأیید کردند (99/1= χ2/df، 99/0=GFI، 97/0=AGFI، 99/0=NFI، 99/0=CFI، 99/0=IFI، 97/0=TLI و 05/0=RMSEA). نتایج حاکی از اثر مستقیم مهار روان‌شناختی والدین بر مسئولیت‌پذیری تحصیلی و همچنین اثر مستقیم تنظیم شناختی هیجان بر مسئولیت‌پذیری تحصیلی بود) 01 /0 ≤ p. بنابراین می‌توان با آموزش مهار روان‌شناختی به والدین، علاوه بر بهبود به‌کارگیری راهبردهای انطباقی تنظیم شناختی هیجان و عدم به‌کارگیری راهبردهای غیرانطباقی تنظیم شناختی هیجان به دانش‌آموزان، باعث بهبود مسئولیت‌پذیری تحصیلی در آنان شد.
Academic Responsibility and Psychological Control of Parents: The Mediating Role of Cognitive Emotion Regulation
English Abstract: Academic problems are widespread in today’s societies, especially in Iran, and when the causes of these problems are investigated, the structure of academic responsibility appears more than other factors. The objective of the present study was to investigate the mediating role of cognitive regulation of emotion regarding academic responsibility and parents’ psychological control. The current research was descriptive, of the correlation type. The statistical population included all secondary school students of Ahvaz in 2023-2024. Among them, 384 students were selected as a sample through the multi-stage cluster sampling method. The instruments included the Academic Responsibility Questionnaire (Glenn & Nelson, 1998), the Psychological Control Scale (Soenens et al., 2010), and the Cognitive Emotion Regulation Questionnaire (Garnefski & Kraaij, 2006). Evaluation of the proposed model was done through structural equation modeling and using SPSS and AMOS software (version 22). Goodness indices confirmed the fit of the mentioned model (χ2/df = 1.99, GFI = 0.99, AGFI = 0.97, NFI = 0.99, CFI = 0.99, IFI = 0.99, TLI = 0.97 and RMSEA = 0.05). The results indicated the direct effect of parents’ psychological control on academic responsibility, as well as the direct effect of cognitive emotion regulation on academic responsibility (P ≤ 0.001). Therefore, by teaching psychological control to parents, it is possible to improve the academic responsibility of the students in addition to improving the use of adaptive strategies of cognitive regulation of emotion, and not using non-adaptive strategies of cognitive regulation of emotion.