نویسندگان:

مهین حاجی زاده¹ ، صیاد پناهی² ، حمید ولی زاده³ .

¹نویسندۀ مسئول، استاد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

²دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.

³استادیار زبان و ادبیات عربی، دانشکدۀ ادبیات وعلوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.

چکیده فارسی: در متن امروزه ایده‌ها و انگاره‌های فمینیستی، ابزار مناسبی برای بررسی میزان تأثیر رویکرد فمینیستی در ساختار اثر ادبی است. در این میان، نظریه ابعاد چهارگانه «الین شوالتر» منتقد نامور آمریکایی سدۀ بیستم، این فرصت را برای نقد نوشتار زنانه اثر فراهم می‌سازد و با اتکا بر آن می‌توان جایگاه زنان را در آثار ادبی نویسندگان زن و مرد شناخت. از این‌ رو پژوهش حاضر با رویکرد آمریکایی در ادبیات تطبیقی و روش توصیفی-تحلیلی با تکیه بر نظریۀ شوالتر، رمان ذاکرة الجسد از احلام مستغانمی (الجزایری) و رمان هرس از نسیم مرعشی (ایرانی) را برای نقد نوشتار زنانه برگزیده و آن را بر پایۀ بعد زبانی از ابعاد چهارگانۀ الین شوالتر مطالعه می‌کند تا میزان کاربرد مؤلفه‌های زبانی زنانه و تعلق هرکدام از آثار به سنت‌های نوشتاری مشخص و شناخته شود. مطابق دستاوردهای تحقیق، هردو نویسنده در کاربرد مؤلفه‌های زبانی مطابق قواعد نوشتار زنانه عمل کرده‌اند و با اطمینان خاطر و با تکیه بر استقلال زنانه به نگارش اثر پرداخته و در نتیجه گفتمان زنانگی را تقویت کرده‌اند. از جهت تفاوت، میزان کاربرد برخی از عناصر زنانه مانند پرداختن به رنگ‌واژه‌ها، جزئی‌نگری در رمان مرعشی بیش از رمان مستغانمی است؛ زیرا با اینکه در رمان مستغانمی شخصیت اصلی زن است، شخصیت‌های مرد داستان نیز حضور و نقش فعالی دارند، اما رمان مرعشی زنانۀ صرف است. در هر دو رمان نشانه‌های اندکی از تلاش زنان برای برون‌رفت از سنت فمینیسم و ورود به سنت مؤنث دیده می‌شود.

کلمات کلیدی: زنانه‌نویسی ، الین شوالتر ، ذاکره الجسد ، هرس .

An analysis of the portrayal of women in the novels “Body Memory” and“Prune” through the lens of Elaine Showalter’s linguistic theory

English Abstract: Today, feminist ideas and images are a suitable tool for checking the feminist level of the work, its author and the extent to which it has a feminist structure. In the meantime, the theory of the four dimensions of "Elaine Showalter" including the biological, cultural, psychoanalytical and linguistic approaches provides this opportunity for women's criticism work, and by relying on it, the position of women can be in the literary works of female writers and male writers recognition. Therefore, the present research has selected a novel by by Ahlam Mosteghanemi "Body memory" and a novel by an Iranian female writer Nasim Marashi entitled "prune" for criticism of women's writing and based on the linguistic dimension of Elaine Showalter's theory. It can be said that both novels are in the stage of feminism. Therefore, due to the fact that the novels belong to the feminist and feminine writing tradition, they significantly have the characteristics of female criticism. In terms of the use of linguistic components, for example, the word hey related to colors and its abundant and combined use, as the main component of women, it has occupied the most place in both works. However, regarding the vocabulary related to women, this component has a lower frequency in both works. Detail and short sentences are widely used in both works. This linguistic component has been used explicitly and repeatedly with less interference from culture and the transfigured minds of village characters from the heart of cult significantly.