نویسندگان:

شهره قربان شیرودی¹ ، جواد خلعتبری² ، رقیه اسلام نیا³ .

¹دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تنکابن، تنکابن، ایران

²دانشیار، گروه روانشناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن،

³دانشجوی دکتری، گروه روان‌شناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران roghayeheslamnia@gmail.com

چکیده فارسی: مقدمه: افراد مبتلا به اختلال بدشکلی بدن در اثر عیوب ادراک شده خود دچار پریشانی در حوزه‌های مختلف زندگی می‌شوند و اغلب تصاویر و افکار مزاحم یا ناخوانده‌ای درباره ظاهر جسمانی بر آنها هجوم می‌آورد و در نتیجه کیفیت زندگی و کارکرد روزانه آنها کاهش می‌یابد، لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی تعیین رابطه بین طرحواره­‌های جنسی و تصویر تن با میانجی­گری کمال­گرایی و باورهای ناکارآمد در افراد مبتلا به بدشکلی بدن در کلینیک­‌های زیبایی استان مازندران انجام شد.
روش‌ پژوهش: روش پژوهش حاضر همبستگی و از نوع مدل یابی معادلات ساختاری (SEM) است. جامعه آماری پژوهش را افراد مراجعه کننده به کلینیک­‌های زیبایی استان مازندران (شهر‌های آمل، بابل، ساری و قائم شهر) تشکیل دادند. حجم نمونه بر اساس نظر کلاین 330 نفر به روش هدفمند و تصادفی انتخاب شد. ابزار گردآوری داده‌ها مقیاس پرسشنامه طرح‌واره جنسی اندرسون و سیروانوسکی، پرسشنامه رضایت از تصویر تن سوئوتو و گارسیا، پرسشنامه کمال‌گرایی تری‌شورت و همکاران و مقیاس باور‌های ناکارآمد وایزمن و بک بود. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از مدل‌یابی معادلات رگرسیونی ساختاری و از نرم افزار SPSS22 و Amose23 استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج حاصل از تحقیق نشان داد بین دو متغیر کمال­گرایی و باورهای ناکارآمد به عنوان متغیر میانجی بین طرحواره جنسیتی و تصویر تن حد پایین  46/0 و حد بالای آن 65/0 است. سطح اطمینان برای این فاصله اطمینان 95 است. با توجه به اینکه صفر بیرون از این فاصله اطمینان قرار می­گیرد، این رابطه واسطه­ای معنی­دار است.
نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه میزانی که افراد به ظاهرشان، توجه می­کنند تا حد زیادی به طرحواره‌هایی که با ظاهر مرتبط است، بستگی دارد. این الگوهای بدنی به عنوان یک قالب شناختی، برای ارزیابی ظاهر شخص و هیجان‌های تصویر بدنی- تصویر بدنی شکلی است که فرد از بدنش در ذهن دارد- به کار گرفته می‌شود. وقتی وقایع ماشه­چکان زمینه­ای، رخ می­دهند، افکار و هیجانات تصویر بدنی، فعالیت‌های سازگار و خودگردان یا راهبردهای مقابله­ای را به فعالیت بر می­انگیزند. اختلال در این عناصر عاطفی، رفتاری و شناختی تصویر بدنی، هسته اصلی آسیب­شناسی بی­اشتهایی روانی، پراشتهایی روانی و اختلال تصویر بدنی است.

کلمات کلیدی: طرحواره های جنسی ، کمال گرایی ، تصویر تن ، افراد مبتلا به بدشکلی بدن ، باورهای ناکارآمد .

Determining the Relationship between Sexual Schemas and Body Image with the Mediation of Perfectionism and Dysfunctional Beliefs in People with Body Deformities in Beauty Clinics

English Abstract: Abstract Introduction: People with body deformity disorder suffer from anxiety in different areas of their life due to their perceived defects and they are often attacked by disturbing or unwanted images and thoughts about their physical appearance, and as a result, their quality of life and daily functioning decreases, so the research The purpose of this study was to determine the relationship between sexual schemas and body image through the mediation of perfectionism and dysfunctional beliefs in people with body deformities in the beauty clinics of Mazandaran province. Research Method: The current research method is correlational and structural equation modeling (SEM). The statistical population of the research was made up of people who referred to the beauty clinics of Mazandaran province (the cities of Amol, Babol, Sari and Qaimshahr). Based on Klein's opinion, the sample size was 330 people selected in a purposeful and random way. The data collection tool was Anderson and Siranoski's gender schema questionnaire, Ten Sooto and Garcia's body image satisfaction questionnaire, Trishort et al.'s perfectionism questionnaire, and Wiseman and Beck's dysfunctional beliefs scale. In this research, SPSS22 and Amose23 software were used to analyze the information obtained from structural regression equation modeling. Findings: The results of the research showed that the lower limit is 0.46 and the upper limit is 0.65 between the two variables of perfectionism and ineffective beliefs as mediating variables between gender schema and body image. The confidence level for this confidence interval is 95. Considering that zero is outside this confidence interval, this relationship is a significant mediator. Conclusion: considering that the extent to which people pay attention to their appearance largely depends on the schemas related to appearance. These body patterns are used as a cognitive format to evaluate a person's appearance and body image emotions - the body image is the shape that a person has of his body in his mind. When contextual trigger events occur, body image thoughts and emotions trigger adaptive and self-directed activities or coping strategies. Disturbance in these emotional, behavioral and cognitive elements of body image is the core of the pathology of anorexia nervosa, anorexia nervosa and body image disorder.