نویسندگان:
سعید محجوب1 ، سید مهدی دادمرزی2 .1دانش‌آموخته دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
2استادیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه قم
چکیده فارسی: بی‌تردید قانون مدنی به طور کلی و قوانین حاکم بر خانواده به صورت خاص، ملهم یا برگردان قول مشهور فقیهان امامیه است. با این حال به دلیل سکوت، ابهام و اجمال مواد خانواده که مهم‌ترین آن قلت این مواد است و همچنین وضع و اصلاح موادی مغایر با قول مشهور فقیهان در این قانون، پس از اصلاحات سال 1361 و همچنین وضع قوانین حمایت خانواده در سال‌های 1353 و 1391 و پاره‌ای عوامل دیگر، نظام حقوق خانواده در ایران تا اندازه‌ای دچار چندگانگی و انسجام‌نداشتن بیرونی گردید؛ به گونه‌ای که دکترین حقوقی در تفسیر با اشکال و دادرسان در مقام رسیدگی با تعارض آرا مواجه شده‌اند. برخی راهکار انسجام‌نداشتن بیرونی را رجوع به قول مشهور فقیهان امامیه دانسته‌اند. با این حال تجویز پیش‌گفته نمی‌تواند راهکاری مؤثر و کارامد برای برون‌رفت از خلأهای قانونی باشد. دست‌کم رجوع به قول مشهور در حوزه خانواده با سه محذور نبودن قول مشهور، تعارض قول مشهور با اصل استحکام خانواده و تعارض آن با سیاست‌های کلی خانواده مواجه است که هر کدام نیازمند تفصیلی است که این نوشتار با ارائه دعاوی قضایی به اثبات آن پرداخته است.
Evaluating the Use of Majority Views by Judges as a Method for Interpreting Family Law Regulations in Iran
English Abstract: The civil code in general, and family law in particular, are significantly influenced by the majority views among Imami Shiite jurists. However, the system of family rights in Iran has become disrupted and incoherent due to several factors. These include the silence, ambiguity, and limited number of family law articles, modifications to some articles that deviate from the majority view after the 1982 reforms, as well as the enactment of family support laws in 1974 and 2012. As a result, legal doctrine has faced challenges, and prosecutors have encountered conflicting opinions. Some argue that this lack of coherence is due to the reliance on majority views of jurists. However, this approach does not effectively address the legal gaps. The application of majority views in family law encounters three main issues: the absence of a clear majority view, conflicts between majority views and the principle of family strength, and inconsistencies with general family policies. Each of these issues is examined in detail through judicial cases in this article.