نویسندگان:

¹مدرس دانشگاه پیام نور

²استادیار، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور

چکیده فارسی: در پژوهش حاضر، با بهره‌گیری از نظریه‌های فوکو، گافمن، وبر و برخی از فمینیست‌ها، به تحلیل جامعه‌شناختی عوامل مرتبط با مدیریت بدن پرداخته شده‌است. جامعه آماری تحقیق را زنان و دختران شهر تبریز تشکیل داده‌اند که در زمان اجرای تحقیق، عضو باشگاه‌های بدنسازی این شهر بودند. با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای توأم با تصادفی ساده، تعداد 377 نفر انتخاب و اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسش‌نامة محقق ‌ساخته جمع‌آوری شده‌است.براساس نتایج بدست آمده، میانگین مدیریت بدن در افراد مورد مطالعه، 89(حداقل نمره 46 و حداکثر نمره 134)  برآورد شده‌است. براین‌اساس، میزان مدیریت بدن در 80% پاسخگویان، متوسط به بالاست. نتایج حاصل از تحلیل‌های دو متغیره نیز حاکی از این است که میزان مدیریت بدن برحسب برخی متغیرهای زمینه‌ای همچون سن، وضعیت تأهل، تحصیلات، وضعیت شغلی و درآمد پاسخگویان متفاوت است. همچنین بین متغیرهای نقش‌پذیری جنسیتی و دینداری با مدیریت بدن، رابطة معکوس و بین متغیر احساس فشار هنجاریو مدیریت بدن، رابطة مستقیم و معنی‌دار برقرار است. براساس تحلیل مسیر، متغیرهای دینداری و احساس فشار هنجاری، هم به‌طور مستقیم و هم از طریق تحت تأثیر قرار دادن متغیر نقش‌پذیری جنسیتی، بر میزان مدیریت بدن تأثیر گذاشته‌اند. این متغیرها در مجموع قادرند 2/35 درصد از تغییرات مدیریت بدن را پیش‌بینی کنند.

Sociological Explanation of Body Management among Female Athletes

English Abstract: In current study, using the theories of Foucault, Gaffman, Weber and other feminists, the sociological analysis of the factors associated with body management has been addressed. The statistical population includes Tabriz women and girls who were members of the city sports clubs, at the time of the research. A randomized, multi-stage cluster sampling method was used to select 377 people and data was collected through a researcher-made questionnaire. Based on the results, mean body management in the samples was 89 and subsequently the rate of body management in the 80% of respondents is moderate to high. The results of bivariate analysis also indicate that body management varies according to some variables such as age, marital status, education, job status, and income. In addition, there is a reverse relationship between both gender roles and religiosity with body management, and direct and significant relationship between the variable of sense of regulatory pressure and body management. Based on the path analysis, the variables of religiosity and the sense of normative pressure, both directly and through influencing the gender roles, have affected the level of body management. Generally, these variables can predict 35.5% of body management changes.