نویسندگان:

¹نویسنده مسئول، روان‌شناسی بالینی، گروه روان‌شناسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. Hosna.karimi1373@gmail.com

چکیده فارسی: این تحقیق با به رسمیت شناختن تنوعات تجربه مادری نزد زنان به­عنوان کنشگران کلیدی خانواده به بررسی تجربه زیسته همسران جانبازان از دید علوم اجتماعی می­پردازد. پرسش اصلی این است که اساسا تجربه همسران جانبازان از عهده­داری نقش مادری چیست؛ کنشگران در خلال زندگی روزمره چه تجاربی را پشت­سر گذاشته­اند و احراز همزمان نقش مادری و پرستاری چه پیامدهایی در زندگی خانوادگی به دنبال داشته است؟
تحقیق به روش کیفی و مبتنی بر روایت پژوهی اجرا، و در جریان پژوهش با ۳۰ نفر از همسران جانبازان ساکن شهر تهران مصاحبه شد. میانگین سنی مصاحبه­شوندگان ۵۰ سال، میانگین سالهای زندگی مشترک با جانباز ۲۷ سال و میانگین تعداد فرزندان ۲/۲ نفر بوده است.
نتایج شناسه­گذاری مصاحبه ها نشان می­دهد فشار نقشی و تعارض نقش مادری ـ پرستاری در زندگی خانوادگی همسران جانبازان پیامدهای بسیاری داشته است. البته برحسب نوع جانبازی شوهر، منابع مالی خانواده و شرایط فرزندان تجربه زنان متفاوت بود؛ اما پیامدهای جانبازی پدر خانواده بر فرزندان و تلاش زنان برای وساطت میان شوهر و فرزندان یکی از چالشهای اصلی همسران جانبازان است. تعلیق نقش مادری، شکاف نسلی بین پدر و فرزندان، عدم رضایتمندی اقتصادی، داغ ننگ اجتماعی، بخشی از تجربه زیسته همسران جانبازان است که به­طور فزاینده­ای فشار و تنش­های شدیدی را بر آنها تحمیل می­کند. در مجموع تنهایی، نگرانی و فشار نقشی، مادری بسط یافته را به مضمون اصلی تجربه زیسته همسران جانبازان در ایفای نقش مادری تبدیل می­سازد.

Extended Motherhood in the Lived Experience of Disabled Veterans' Wives

English Abstract: Recognizing the variations of motherhood experience among women as key family actors, this study examines the lived experience of disabled veterans' wives from the perspective of social sciences. The main questions are: ‘Basically what is the experience of disabled veterans' wives in taking on maternal role, what experience do these actors have in their daily lives, and what are the consequences of taking on motherhood and nursing roles at the same time in family life? The study has been conducted in a qualitative manner and on the basis of narrative research, and during the research, 30 wives of disable veterans living in Tehran were interviewed. The average age of the interviewees was 50 years, the average years of their living with a disabled veteran was 27 years and the average number of their children was 2.2. The results of coding the interviews show that role pressure and motherhood-nursing role conflict have had many consequences in the family life of disabled veterans' wives. Of course, women's experiences varied depending on their husbands’ type of disability, families’ financial resources, and children’s circumstances; however, the consequences of fathers’ disability on children and mothers’ trying to mediate between fathers and children is one of the main challenges for disabled veterans' wives. Suspension of maternal role, generation gap between fathers and children, economic dissatisfaction and social stigma are part of the lived experience of disabled veterans' wives, which increasingly imposes severe pressures and tensions on them. Overall, loneliness, worry and role pressure make the extended motherhood into the central theme of the disabled veterans' wives' lived experience in playing their maternal role.