نویسندگان:

¹دانشگاه تبریز

²گروه علوم تربیتی،دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تبریز

چکیده فارسی: تاب‌آوری مفهومی است که در سال‌های اخیر در حوزه تبیین رفتار انسان مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. تاب‌آوری به قابلیت فرد در برقراری سازگاری زیستی و روانی در برابر شرایط بحرانی و تهدیدآمیز اشاره دارد. از سوی دیگر، روان شناسی مثبت به این نتیجه رسیده که عوامل متعددی در افزایش تاب آوری افراد در برابر استرس مؤثر می باشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه ذهن-آگاهی و قدردانی از خداوند بر تاب‌آوری با نقش واسطه‌ایی شوخ‌طبعی در دانشجویان دانشگاه تبریز بود. از این دانشجویان، 240 نفر با روش نمونه‌گیری خوشه‌ایی چندمرحله‌ایی از دانشکده‌های مهندسی‌ عمران، ریاضی و روانشناسی انتخاب شدند. به منظور جمع‌آوری اطلاعات از پرسش‌نامه 5 عاملی ذهن آگاهی (FFMQ)، شوخ طبعی SHQ))، پرسش‌نامه قدردانی از خدا (نیل کروز، 2006) و تاب‌آوری کانر-دیویدسون (CD-RISC) استفاده شد. برای تحلیل آماری داده‌ها از تحلیل مسیر بهره گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد که تاب‌آوری دانشجویان به صورت مستقیم توسط قدردانی از خدا (35/0=β) و شوخ طبعی (29/0=β) پیش‌بینی می‌شود. تاب‌آوری همچنین به صورت غیر مستقیم و از مسیر شوخ‌طبعی، توسط قدردانی از خدا (083/0=β) و ذهن‌آگاهی (076/0=β) پیش‌بینی می‌شود. نتایج پژوهش در مسیر ذهن‌آگاهی به تاب‌آوری تأیید نشد. علاوه بر این، نتایج بیانگر آن است که 15% از تاب‌آوری دانشجویان از طریق ذهن‌آگاهی، قدردانی از خدا و شوخ‌طبعی تبیین می‌شود. بالأخره یافته نشان داد27% از تاب-آوری را متغیرهای ذهن‌آگاهی و قدردانی از خدا توسط شوخ طبعی تبیین می‌کنند.

The Effect of mindfulness and gratitude Of God on students' resilience: The Mediatin role of humor

English Abstract: Resilience is a concept that researchers have been focusing on in recent years in explaining human behavior. Resilience refers to one's ability to maintain a psychological and biological adaptability in the face of critical and threatening conditions. On the other hand, positive psychology has been concluded that several factors are effective in increasing people's resilience to stress. The purpose of this research was to investigate the effect of mindfulness and gratitude of god on the resilience of Students with the mediation role of humor of Tabriz University. From these students, 240 students were selected by multiple cluster sampling method from Civil Engineering, Mathematical and Psychological faculties. Data were collected using the 5-item Mindfulness Questionnaire (FFMQ), Humor Questionnaire (SHQ), gratitude of fod Questionnaire (Krause, Neal, 2006) and Conner-Davidson Resilience Questionnaire (CD-RISC). Path analysis was used to analyze the data. The results showed that students' resilience was predicted directly by gratitude of God (β = 0.35) and humor (β = 0.29). Resilience is also predicted indirectly and in a humor way by gratitude of God (β = 0.083) and mindfulness (β = 0.076). The results of the research on the path of mindfulness to resilience were not confirmed. Furthermore, the results indicate that 15% of students' resilience is explained by mindfulness, gratitude of god, and humor. Finally, the findings showed that 27% of resiliency is explained by the variables of mindfulness and gratitude of God by humor.