نویسندگان:
سیمین حسینیان1 ، ندا ملکی فاراب2 ، فروغ الصباح شجاع نوری3 ، حسین بستان نجفی4 ، محمد مهدی لبیبی5 .1استاد گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
2دانشجوی دکترای روان شناسی تربیتی دانشگاه الزهراء(س)، تهران، ایران
3استادیار دانشگاه الزهراء(س)، تهران، ایران
4استادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تهران، ایران
5استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده فارسی: با توجه به اهمیت خانواده و نقش مهمی که حمایت اعضای آن از هم در سلامت خانواده و متعاقب آن سلامت جامعه ایفا می‌کند پژوهش حاضر با هدف تدوین شاخصها و ترسیم الگوی کارکردهای حمایتی خانواده در اسلام مبتنی بر نظریه زمینه‌ای انجام شده است. این پژوهش به شیوه کیفی و با بهره گیری از تکنیک پژوهش کیفی داده بنیاد انجام شده است. بیش از 200 منبع دینی شامل قرآن کریم و نیز کتب حدیث معتبر و مشهور شیعه و اهل سنت با روش نمونه‌گیری هدفمند بررسی شدند و داده‌ها با استفاده از مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته و تعاملی تا رسیدن به اشباع اطلاعات گردآوری شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار MAXQDA استفاده گردید. مقوله‌های مرتبط با کارکردهای حمایتی خانواده تراز اسلامی استخراج و در سه مرحله کدگذاری شد. مقوله‌های استخراج‌شده پیرامون کارکردهای حمایتی ذیل دو مقوله حمایت معنوی و حمایت عاطفی استخراج شدند. زیرکدهای حمایت معنوی در حوزه روابط میان اعضای خانواده، وظایف فرزندان، وظایف پدر و مادر، و وظایف زن و شوهر ترتیب یافته‌اند؛ زیرکدهای حمایت عاطفی نیز ذیل روابط زن و شوهر، والدین و فرزندان، روابط اعضای خانواده، روابط خانواده با خویشاوندان، و روابط خانواده با همسایگان دسته‌بندی شده‌اند. اطلاع از کارکردهای حمایتی خانواده تراز اسلامی علاوه بر این که جنبه دانش‌افزایی داشته و می‌تواند به زوجین، خانواده‌ها و درمانگران خانواده کمک کند که از آنچه رفتار طبیعی و سالم است آگاه‌تر شوند در بخش کاربردی هم می‌تواند در استفاده از این معیارها برای سلامت هر چه بیشتر خانواده‌ها کمک‌کننده باشد.
Supportive Functions of the Islamic Balance Family Based on the Grounded Theory (A Qualitative Research)
English Abstract: Considering the importance of the family and the important role that family members support in their family health and, consequently, community health, the aim this present study was to determine the supporting functions of the Islamic balance family based on the grounded theory. This research was carried out in a qualitative way and using a grounded theory the family specialist and more than 200 religious sources including the holy Qur'an and the well-known and famous hadis of Shia and Sunni hadis were examined by purposeful sampling and data were collected using structured and interactive interviews to achieve saturation of information. MAXQDA software was used to analyze the data. The categories related to the supporting functions of the Islamic balance family were extracted and coded in three stages. The extracted categories on the following supporting functions were extracted from two categories of spiritual support and emotional support. The sub code of moral support in the field of relationships among family members, the duties of children, the duties of the parents, and the duties of the husband and wife; the sub code emotional support are grouped in the relations between husband and wife, parents and children, family members relationships, family relationships with relatives, and family relationships with neighbors. Understanding the supportive functions of the Islamic balance family increase educational aspect and can help to couples, families and family therapists to become more aware of what is normal and healthy behavior, these results i