نویسندگان:

سیمین حسینیان¹ ، محمدرضا بهرنگی² ، سوگند قاسم زاده³ ، طیبه تازیکی⁴ .

¹استاد گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

²استاد دانشگاه خوارزمی

³دکترای روانشناسی دانشگاه تهران

⁴کارشناسی ارشد روانشناسی دانشگاه تهران

چکیده فارسی: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت­های ارتباطی به مادران بر سازگاری اجتماعی، پرخاشگری، و پیشرفت تحصیلی فرزندان انجام گرفت. جامعه آماری شامل  50 نفر از مادران دانش­آموزان دختر مقطع دبیرستان شهر تهران بودند که به روش نمونه­گیری خوشه­ای انتخاب و با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار داده شدند. پس از انتخاب نمونه، برنامة آموزش مهارت­های ارتباطی با رویکرد شناختی­ـ رفتاری گروهی( به مدت 10 جلسه­، یک روز در هفته و هر جلسه به مدت 3 ساعت) برای مادران گروه آزمایشی اجرا شد. دانش­آموزان هر دو گروه، مقیاس سازگاری اجتماعی و پرسشنامة پرخاشگری را در دو مرحلة پیش و پس­آزمون تکمیل کردند و نمرات معدل تحصیلی دانش­آموزان در نیمة اول و دوم سال تحصیلی ثبت شد. داده­های حاصل با روش تحلیل کواریانس و اندازه­گیری مکرر تحلیل شدند. نتایج نشان داد که برنامة مداخله بر هر سه متغیر تأثیر معنی­دار داشته است. بنابراین، می­توان گفت آموزش مهارت­های ارتباطی به مادران باعث بهبود سازگاری اجتماعی، پرخاشگری، و پیشرفت تحصیلی فرزندان می­شود. پیشنهاد می­شود آموزش مهارت­های ارتباطی در مدارس مدّ نظر قرار گیرد و اثربخشی آن بر والدین و دانش­آموزان بررسی شود.

کلمات کلیدی: پرخاشگری ، مهارتهای ارتباطی ، سازگاری اجتماعی ، پیشرفت تحصیلی .

Effectiveness of Communication Skills Training of Mothers on Social Adjustment, Aggression and Academic Achievement of their Children

English Abstract: The present study aimed at investigating the effectiveness of communication skills training of mothers on social adjustment, aggression and academic achievement of their children. The sample included 50 mothers of high school students in Tehran who were selected by cluster sampling and randomly assigned to control and experimental groups. The communication skills training of mothers consisted of 10 sessions (one session per week, each session lasting 3 hours), based on cognitive behavioral approach. Students were assessed through the use of social adjustment scale and the aggression questionnaire as pre- and post-tests. Also their GPA (Grade Point Average) in the first and second semester were recorded for assessing their academic achievement. The Data was analyzed using repeated measures analysis of covariance. The results indicated the significant difference of the three variables. So we can say that communication skills training for mothers improved social adjustment and academic achievement of children and decreased their aggression. It is suggested that schools consider the importance of communication skills training and its effectiveness on both parents and students.