نویسندگان:

مه سیما پورشهریاری¹ ، رباب فرج زاده² ، حمید رضائیان³ ، احد آهنگرانزابی⁴ .

¹دانشیار گروه مشاوره و راهنمایی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

چکیده فارسی: هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش گروهی کنترل خشم به شیوه رفتاری - شناختی بر تغییر پرخاشگری و کفایت اجتماعی نوجوانان پسر بد‌سرپرست ساکن خوابگاه‌های بهزیستی شهرستان تبریز بود. روش پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون بود. جامعه آماری 22 نفر از نوجوانان پسر بد‌سرپرست ساکن در خوابگاه‌های بهزیستی شهرستان تبریز بودند که همگی به‌عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. یک هفته قبل از اجرای آموزش گروهی از هر دو گروه پیش‌آزمون به‌عمل آمد. سپس گروه آزمایش، 8 جلسه آموزش دیدند. پس از پایان جلسات از هر دو گروه پس‌آزمون به‌عمل آمد و داده‌ها با استفاده از آزمون کوواریانس ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ شدند. یافته‌ها حاکی از فقدان تأثیر آموزش گروهی مدیریت خشم بر تغییر پرخاشگری و مهارت اجتماعی نوجوانان بود. نتیجه اینکه آموزش گروهی به‌مدت 8 الی 10 جلسه، به‌عبارتی آموزش کوتاه مدت، صرفاً نمی‌تواند تأثیر چندانی در تغیر مشکلات رفتاری از جمله پرخاشگری داشته باشد. بنابراین، اقدامات آموزشی و درمانی برای اصلاح مشکلات رفتاری بالاخص گروه خاص چون کودکان، نوجوانان و جوانان بد‌سرپرست بایستی همه جانبه، عمیق و بلند مدت باشد.

کلمات کلیدی: پرخاشگری ، درمان شناختی ، کفایت اجتماعی ، نوجوانان بدسرپرست ، رفتاری .

Learning to control anger in a group: the effect of a cognitive-behavioral approach

English Abstract: To demonstrate the effectiveness of the cognitive-behavioral approach in learning how to control anger in a group setting, a group of 22 young men, residing in a Welfare Department\'s dormitory, were divided into two equal sized groups, one of which went through an eight week course utilizing the said approach. The analysis of pre- and post-test data revealed no significant change in students\' behavior that had occurred due to the 8 week session they had gone through. Perhaps it is the short duration of the course and the program\'s shortcomings which are the main reasons for this outcome.