نویسندگان:
محمدجواد لیاقتدار1 ، احمد عابدی2 ، منصوره قضاوی3 ، مریم اسماعیلی4 .1استاد گروه برنامه ریزی درسی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2دانشیار دانشکده روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده فارسی: هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب‌های درسی تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی ایران، به لحاظ توجه به معضلات زیست محیطی بود. به این منظور سه جلد کتاب درسی تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی با روش تحلیل محتوا بررسی شد. این بررسی در قالب 3 سؤال پژوهشی وبا استفاده از ابزار چک لیست تحلیل محتوا بررسی شد که چهار مولفه اصلی و 55 مؤلّفه فرعی دارد و پایایی آن 92% به دست آمد. یافته‌های پژوهش نشان داد کتاب‌های تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی در کل به معضلات زیست محیطی توجه کمی کرده‌اند. به نحوی‌که بیشترین توجه را کتاب تعلیمات اجتماعی پایه چهارم با 73/48% وکمترین توجه را کتاب تعلیمات اجتماعی پایه پنجم با 32/25% نسبت به معضلات زیست محیطی داشته است. درخصوص میزان توجه کتاب‌های تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی به معضلات زیست‌محیطی، بیشترین توجه به معضلات زیست محیطی آب با 43/29% و کمترین توجه به معضلات زیست محیطی صوت با 25/20% بود.
Environmental issues as addressed by primary school textbooks in Iran
English Abstract: To educate students in environmental issues, it is necessary to address the topic in all related textbooks. To see the extent to which such attention is paid in Iranian educational system, three primary school Social Studies text books were content analyzed using a check list of 55 items on ecological problems related to water, air, earth, and noise. The reliability of the instrument was assessed to be 0.92. The results show that the reviewed text books pay little attention to such issues. The Fourth Grade\'s text book with less than half of the issues covered, pays the most attention while the Fifth Grade\'s text book covers only a quarter of the said issues. Among the four areas of concern, water related issues are covered the most (with 30% coverage) while noise related topics are covered the least (with a 20% coverage).