نویسندگان:

حسنعلی بختیار نصرآبادی¹ ، پیمان یارمحمدزاده² ، راضیه آقابابایی³ ، محبوبه جمشیدی کوهساری⁴ .

¹استاد، گروه علوم تربیتی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان،اصفهان، ایران

چکیده فارسی: هدف این مقاله، تبیین متغیرهای ادراکی تفکر انتقادی و بعد شناختی پیشرفت تحصیلی است. جامعه پژوهش حاضر را دانش‌آموزان دختر و پسر پایه‌های دوم و سوم راهنمایی مدارس استان فارس در سال تحصیلی 86- 85 تشکیل داده که ازمیان آنها نمونه‌ای متشکل از 430 مشارکت کننده (210 پسر و 220 دختر) به روش تصادفی ساده انتخاب شدند و براساس گروه بندی معدل محور به پرسشنامه محقق ساخته ابعاد ادراکی تفکر انتفادی پاسخ دادند.تبیین متغیرهای ادراکی تفکر انتقادی با پیشرفت تحصیلی، با توجه به دو متغیر سن و جنس، بررسی شد وداده‌‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t و رگرسیون چند متغیره تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین عناصرترقی طلبی، دید وسیع و کنجکاوی با پیشرفت تحصیلی ارتباط معنادار وجود دارد و لیکن بین عناصرتردید منطقی و استقلال طلبی با پیشرفت تحصیلی ارتباط معنادار وجود ندارد و بین ابعاد ادراکی تفکر انتقادی و پیشرفت تحصیلی از لحاظ سن و جنس تفاوت وجود دارد.

کلمات کلیدی: تفکر انتقادی ، پیشرفت تحصیلی ، بعد شناختی ، عناصر ادراکی .

Perceptual variables in critical thinking and the cognitive dimension of academic achievement

English Abstract: To identify the perceptual variables involved I critical thinking and academic achievement, a sample of 430 7th and 8th graders in the province of Faars was randomly selected and then the Critical Thinking Questionnaire was administered. The relationship between perceptual factors in critical thinking and academic achievement was explored factoring in both gender and age. The results show that academic achievement is positively correlated to factors such as advancement, expanded view, and curiosity; just as logical doubt and independence were not correlated to achievement. Furthermore, age and gender difference were observed in both perceptual dimensions of critical thinking and academic achievement.