نویسندگان:

¹دانشجوی دکترای مدیریت آموزشی گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

²دانشیار فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شاهد ، تهران، ایران

چکیده فارسی: در این پژوهش، رابطه بین متغیرهای هوش هیجانی و خلاقیت با پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه شاهد تهران در سال تحصیلی (85-84) بررسی شده است. تعداد (394) نفر از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه شاهد که به شیوه تصادفی انتخاب شده بودند به عنوان گروه نمونه تحقیق انتخاب شدند. اطلاعات مربوط به متغیرهای تحقیق از آزمون‌های هوش هیجانی «شرینگ» (1995) و آزمون خلاقیت «گیلفورد» (1987) به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدل آماری ضریب همبستگی به منظور مشخص کردن رابطه متغیرهای مورد نظر با پیشرفت تحصیلی و از رگرسیون گام به گام برای شناسایی سهم تبیینی هر یک از متغیرها استفاده شد. از آزمون t مستقل و تحلیل واریانس یک راهه نیز برای تعیین رابطه متغیرها با عوامل جمعیت‌شناختی همچون جنس و رشته تحصیلی دانشجویان استفاده شد. نتایج نشان داد که پیشرفت تحصیلی دانشجویان (معدل کل آنها) با هفت متغیر پیش‌بینی کننده، در سطح 01/0 رابطه معناداری (با جهت مثبت) دارند، که سیالی، انعطاف‌پذیری، بسط، ابتکار، خودانگیزی، خودآگاهی و خود کنترلی را شامل بودند. بیشترین میزان همبستگی درخصوص پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی مربوط به متغیر «سیالی» (334/0) و کمترین میزان همبستگی، مربوط به متغیر «خود کنترلی» با مقدار (105/0) بود. متغیرهای همدلی و مهارت اجتماعی با پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری را نشان ندادند. نتایج تحلیل رگرسیون به منظور تبیین سهم هر یک از متغیرهای هوش هیجانی و خلاقیت به تفکیک در پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی نیز نشان داد که به ترتیب متغیرهای «سیالی»، «انعطاف‌پذیری»، «بسط»، «ابتکار»، «خودانگیزی»، و «خودآگاهی» بیشترین سهم را دارند. نتایج به دست آمده از آزمون t مستقل نیز نشان داد که بین هوش هیجانی و خلاقیت دانشجویان دختر و پسر در پیش بینی پیشرفت تحصیلی آنها تفاوت معناداری وجود ندارد.

Academic achievement as a function of emotional intelligence and creativity

English Abstract: To show the relationship between academic achievement, emotional intelligence, and creativity, a sample of 394 university students was randomly selected and tested on the last two constructs. Cumulative GPA was taken to be an index of academic achievement. Results show that academic achievement is positively and significantly correlated with seven components of creativity (fluidity, flexibility, expansion, initiative, self-motivation, self-awareness, and self-control). The highest correlation was 0.3 and the lowest 0.1. No significant difference was observed between males and females.