نویسندگان:

¹سطح 3 حوزه علمیه قم، کارشناسی ارشد دانش اجتماعی مسلمین، دانشکده باقرالعلوم

چکیده فارسی: در فقه نظام خانواده، کلان‌موضوع خانواده به لحاظ نظام اجتماعی بررسی می‌شود. از این منظر، نظام تربیت خانواده، از ابواب این نظام فقهی است که شامل سه قسم تربیتی می‌شود: تربیت تأدیبی، تربیت سلوکی و تربیت رشادی. موضوع تربیت رشادی، تمهیدات عملی در جهت رشد و بلوغ متناسب با زندگی اجتماعی است. در این نوع تربیت، مربّی، به آماده‌سازی متربّی برای ورود او به زندگی در خارج از محیط والدی اقدام می‌کند. مسئله اصلی این پژوهش این است که ازدواج در سنین رشد از منظر فقه نظام خانواده چه نوع تحلیل تربیتی به دست می‌دهد. این مقاله با روش استکشاف نظام و بر مبنای تنقیح مناطات عامّه، در پی کشف مسئولیت‌های سه‌گانه خانواده، جامعه، حاکمیّت در این مسئله است. یافته‌های پژوهشی نشان می‌دهد که به استناد قرآن کریم، چهار ‌دسته روایات و ادلّه تمهید در مداخله، اوّلاً ترغیب به ازدواج دختر پیش از دوره بلوغ در روایات معلّل به وجوب عفاف است و این ترغیب، خصوصیت ندارد. ثانیاً مقتضای ازدواج پسر، قبول مسئولیت در نفقه و سایر شئون همسری و پدری است که با وجوب تربیت اجتماعی از ناحیه ولیّ ملازمه دارد. ثالثاً ازدواج پیش از تکمیل دوره رشد، مستلزم حرمت یا بطلان نمی‌شود و مسئولیت تمهیدی- مراقبتی خانواده و دولت، رافع موانع عقلایی آن است. درنتیجه، مشروعیت ازدواج در سنین رشد همگام با مسئولیت‌های سه‌گانه تربیتی در جلوگیری از آسیب‌های احتمالی آن اثبات می‌شود.

marriage age, child-marriage, family jurisprudence, family education jurisprudence

English Abstract: In family jurisprudence, the overarching topic of the family is examined in terms of the social system. The family education system, a branch of this jurisprudential system, encompasses three types of education from this perspective: disciplinary education, behavioral education, and developmental education. Developmental education focuses on the practical measures for development and maturity suitable for social life. In this type of education, the educator prepares the trainee for life outside the parental environment. Objective, This study aims to educationally analyze marriage at the age of growth from the perspective of family jurisprudence. The paper, using the system discovery method and based on the refinement of general norms, seeks to uncover the threefold responsibilities of family, society, and governance. Its findings indicate that, according to the Holy Quran, there are four categories of narrations and justificatory evidence for intervention. First, the encouragement of a girl's marriage before puberty in narrations is conditioned by the obligation of chastity, and this encouragement has no specific limitation. Second, the implication of a boy's marriage involves accepting responsibility for alimony and other marital and parental duties, which aligns with the obligatory social education by the guardian. Third, marriage before completing the growth period does not entail prohibition or nullity, and the preparatory-guardianship responsibilities of the family and the state eliminate rational obstacles. Consequently The legitimacy of marriage at the age of growth, in line with the threefold educational responsibilities, is proven to prevent potential harm.